بۆ ئەوەی پیشتگیری لە ژنان بكەیت پێویست ناكات ئەنتی پیاو بیت …نابێت پیاو بیەوێت پیشلەیەكی چڕنوكاوی و نەرمی سێكسیش بێت

بۆ ئەوەی پیشتگیری لە ژنان بكەیت پێویست ناكات ئەنتی پیاو بیت …نابێت پیاو بیەوێت پیشلەیەكی چڕنوكاوی و نەرمی سێكسیش بێت..گەورەترین تاوان ئەوەیە بەهرەی مرۆڤێك بكوژیت

گفتوگۆی: ئەرسەڵان مەحمود : كاك ئەرسەلان سڵاو حورمەت، داوای بەخشین ئەكەم كە وەڵامدانەوەی پرسیارەكانت ئەوەندە دواكەوت، لەماوەی ڕابردوودا بە هەندێ كێشەی تایبەتیدا تیپەڕیم كە ئەم بارودۆخە نوێی كەنەدا بۆ هەموانی خولقاندووە، ئەو كاتەی بۆ وەڵامدانەوە تەرخانم كرد ناچار بووم بۆ ئەو دۆخەی تەرخان بكەم و ئەم هەفتەیە بەهۆی ناساغیەوە لەماڵەوە بووم و وا بەر لە هەمووان وەڵامی پرسیارەكانی جەنابتم دایەوە، تكایە پاش بڵاوبوونەوەی ئەو لاپەڕیەم بۆ بنێرە ..

ئاسودە بن.

كازیوە

ئەرسەڵان مەحمود: با لێرەوە دەست پێبكەین، نزیك بەساڵێكە چاوەڕوانی دەرفەتێ بۆ ئەم گفتوگۆیە لەگەڵا ئێوەدا دەكەم، گوتتان بەدرێژایی ئەو ماوەیەش وڵامی ڕۆژنامەنوسانت نەداوەتەوە، كار یا ئەو پڕۆژەو ڕێنامانە كامانەن كازیوەیان ئەوەندە سە رقاڵا كردووە؟..

كازیوە ساڵح: دوو هۆكار وەڵامنەدانەوەم دیاری دەكەن، یەكێكیان سەرقاڵیمە، كە من دەخوێنم، كار دەكەم، وە دوو برای خۆشم پەروەردە كردوەوەو كاتێكی ئێجگار زۆری لێگرتووم. دووەم  دیاری كردنی هێڵی جوڵانەوەی خۆمە لەگەڵ ڕاگەیاندن بەشێوەیك لەگەڵ هەڵویستم زۆر ناجێگیر نەبێت، بۆ نموونە من پێم وایە ئەو ڕۆژنامەنووسەی بە بێ سەرخانیەكی مەعریفی دیداری و قسەكردنی ئەم و ئەوی كردوە بە وەسیلەیەك بۆ نان پەیداكردن، چەند پرسیاریەكی نەریەتی نووسیوە دەینێرێت بۆ دەیان كەس بە بێ ڕەچاوكردنی پرۆفشن سەبارەت بە كارو بوار و نووسینی هەر یەك بەراورد بەو پرسیارانە ، بە بێ خوێندنەوەی نووسەر ،هەروەها بە بێ ڕەچاوكردنی ئاست ، هەڵوێست و مێژووی ئەو كەسانەی پرسیارەكانی بۆ دەنێرێت  سەبارەت بە لێك چوون نزیككردنەوەیان گەر وەكو لایەنی مۆراڵی مەعرفیش نا ، لانی كەم وەكو متمانەی خوێنەر ، ڕۆژنامەنووس ناتوانێت خوێنەر بە لای بابەتەكەدا ڕاكێشێت گەر وەكو چێشتی مجێور لێكرد و هێڵێكی فكری و ئاستی لە نێو كاریەك و كاریەكی تردا نەبوو ، ئەمە بۆ خۆی جۆرێكە لە گەندەڵی و نووسەر دەبێت خۆی بپارێزێت لە تێوەگلانێك ، شەرێك و مێژوویەك ، كە خەون و خولیا و مێژووی ئەو نین ، بەڵام بەداخەوە لەو باخچەی دڕكەدا گوڵە نیانەكانیش دادەپۆشرین و ئێمە ناتوانین لە دوورەوە بە ئاسانی ڕۆژنامەنووسە باشەكان جیا بكەینەوە.

ئەرسەڵان مەحمود: وەك پیشە ژمارەی ئەو نوسەرە ئافرەتە كوردە جدییانەی لەچەند بوارێكدا دەنوسن زۆر كەمن، دەمەوێت لەئەزمون وتێگەیشتنی خۆتانەوە كەمێك سەبارەت بەو باسە بۆمان بدوێت..

كازیوە ساڵح: كاری جدی و فكری ، پەروەردەكردنی بەهرە ، ئیرادە ، متمانە ، هۆشیاری و كاتی دەوێت ، ئایە دۆخی ژنی كورد دۆحێكە ئەم ئامانجەی تێدا بپێكێت؟ ئایە ژینگەی كوردی ژینگەیەكی بە پیتە بۆ بەهرەی ژن ؟ ئێمە هەر لە مناڵیەوە وافێركراوین زەوی تەختە و ئەگەر جورئەتی رۆشتنیشمانكرد لە كەنارەوە دەكەوینە خوارەوە .لە كۆمەڵی ئێمەدا ژن تەنها گروپێكە بۆ هەمیشە كۆنتراكتی  لەگەڵ چەوساندنەوەدا بەستوەوە و شكاندنی ئەو كۆنتراكتەش شەرم بۆ ژن و زرەرمەندی بۆ پیاو دەهێنێت .لێرەوە ئەم ئازارەی بۆ كراوە بە سرۆشتی ژیانی وەكو كولتوریەكی سروشتی وەرئەگرێت . ژنێكی بێ ئیرادە نێو كۆمەڵێكی بێ ئیرادە و نالۆژیكی وەكو ئەوەی خانمە نووسەری ئەمەریكی لویس وەیس وەسفی دەكات ”  پیاو داوای لێبوردن لە لاوازیەكانی دەكات ، ژنیش لە بەهێزیەكانی” ئێمە لە كاتێكدا هێز و هزر و ئاوەز ، شەرم و نەنگیە  و لاسەنگی بێت و شەرم و نەفامی و بێ باكیش  ڕەوشت وبەهرەو دانای بێت چاوەڕوانی چی لێ دەكەیت . هەموو مرۆڤێك بەهرەیەكی تێدایە ، هەموو بەهرەیەكیش پێویستی بە پێشەنگێكە بەرەو ئەو شوێنەی بەرێت لێوەی پێ دەگات . ئەم خەسڵەتەی خێزانە كوردەكان هەندێ جار بۆ كوڕەكانیشیان باوەڕیان پێی نیە .پاشان كێ دەزانێت كاری جدی ژنان لە ناو كورددا هەیە یان نا ، كوان ئەوانەی بایەخ و خوێندنەوەی بە كاری ژنان داوە لە كۆمەڵی ئێمەدا بەوەشی خۆی بە پیاوێكی فیمینسیت ئەزانێت ؟ بۆچوون هەبووە لە سەر ئەنفال دوو ساڵ بەر لە پیاویەكی نووسەر گوتوومە و كەس نەیكووتوە وەكو كازیوە ساڵح ئەڵێت ، پیاوە نووسەرەكە هەمان بۆچوونی منی دووبارە كردوەتەوە ، نەك پێی نەگوتراوە بۆچوونی كەسێكی دیت منۆپۆل كردوە ، بەڵكو بە دەیان كاكە ئەڵێن وەكو كاك فڵان كەس ئەڵێت . تۆ دەتەوێت لەم كۆمەڵە ژنی جدی و بەهرەمەند هەبێت ، دەبا سەرەتا لێكۆڵینەوەیەك لە سەر كاری هەندێ لە پیاوە بەرهرەمەند و جدیەكانمان بكرێت بزانین چەندی كاری ژنەكانە براوە ، ئەوجا با باسی داهێنان و جدیەت لە جیهانی كوردیدا بكەین.

ئەرسەڵان مەحمود: لە ئێستادا 2 ئاڕاستەی جودا لە فێمینیزمدا دەبیندرێن، ئامانجی یەكێكیان پاراستنی یەكێتی ڕەگەزییەو ئەوەی تر جەختكردنەوە لە بەها ئافرەتیەكان، بەمانای خوازیاری كۆمەڵگەیەك كە تەوەرەكەی ئافرەت بێ، دەمەوێ هەڵوێستەو تێگەیشتنی كازیوە سیبارەت بەو بابەتە بزانین؟..ٍ

كازیوە ساڵح: ئاراستەكان هەرچی بن و پیناسی فیمینیست دواجار ئەوەیە كە ژن مرۆڤە و ژیانیەكی مرۆڤانەی بۆ هەمواربكە . كۆمەڵی كەنەدی كۆمەڵێكە تەوەرەكەی ئافرەتە ، یەكەم ماف ، مافی ئافرەتە ، دووەم مناڵە و سیهەم پیاوە ، بەڵام لە ناواخن و ژیانی رۆژانەدا هەوڵ بۆ یەكیەتی ڕەگەزی دەدرێت ، چوون لە گەڵ ئەوەی یەكەم مافی هەیە هێشتا ڕووبەرووی چەوساندنەو كێشەی زۆر دەبێتەوە . كۆمەڵی ڕۆئاوایی تەنانەت كاتێكیش كە بانگەشەی كۆمەڵێكیان كرد تەوەرەكەی ئافرەت بێت چەمكەكان و گەلێ زاراوەی ڕۆژانەی خۆیان كە ناوی پیاوی لە گەڵ دەهات گۆڕیان بۆ زاراوە و چەمكێك بۆ مرۆڤ گونجاوبێت و تۆنی ڕەگەزی تێدا دەرنەكەوێت ، من باوەڕم بەم جۆرە كۆمەڵە هەیە ، كۆمەڵێك بە ئاراستەی یەكیەتی ڕەگەزی ، بەڵام بۆ ئەوەی پیاو واز لە رۆحی توندوتیژی بێنێت ، كە لە ڕووی زانستیەوە دەركەوتوە پیاو ئەم فاكتەرەی زیاتر تێدایە ، وە هەتا ڕادێت لە سەر ئەو دۆخەی چەندین سەدەیە پەسەندی نەكردووە پێویستە ماف و هاوكاری یاسایی زیاتر بۆ ژنان بەرقەرار بكرێت .وە بۆ ئەوەی پیشتگیری لە ژنان بكەیت پێویست ناكات ئەنتی پیاو بیت . بەڵام پێویستە خوێندنەوەت بۆ پیاوی كۆمەڵگاكەی خۆت هەبێت .تەنها پێویستە سەیری كۆمەڵگای خۆت بكەیت ، والێك بدەیتەوە تۆ نەك دوو ڕەگەز بەڵكو دوو عەشیرەتت هەیە ، یەكێكیان باوەڕی بە بە پنتی شارستانیەت و گفتوگۆ هەیە ، لایەكیش بە چەك و زۆرداری ، ئەم دوو جیاوازیەش كۆمەڵێ مەترسی ڕووبەڕووی كۆمەڵەكەت كردوەتەوە . مامەڵەی پێویست بۆ ڕۆژگاری ئەمڕۆ بۆ ئەوەی یەكسان بیت لە گەڵ ڕەوتی جیهان گەر حكومەتێكی عەشیرەتگریش بیت پێویستە لە ڕووی یاساییەوە بەرگری لە چینی یەكەم بكەیت و یاساكانت بە شێوەیەك رێكبخەیت ئەو مەترسیانە لە كۆمەڵەكەت بە دووبگرێت.

ئەرسەڵان مەحمود: بە لەبەرچاوگرتنی جیاوازییەكان لەشوێن یا وڵاتێك بۆ شوێن و وڵاتێكی دی، چەوساندنەوەی ئافرەتان ڕیشەیەكی قوڵی مێژویی هەیە، ئایا ئەوان بۆ دەچەوسێندرێنەوە؟..

كازیوە ساڵح: گەر لە ئەوان مەبەستت ژنانی رۆژئاوابێت ، ئەوە چەوساندنەوەكانیان تەواو جیاوازە ، من پێشتر گوتومە لە زۆر ڕووی كۆمەڵایەتیەوە وەكو چیاوازی كواڵەتی دوو قەفەزە یەكیكان لە زێڕ دروستكراوە ئەوەكەیان لە ئاسن بەڵام دواجار قەفەزە ، ئەمەش لە ڕاستیدا ئێمەی پەناهەندە دروستمان كردوە ، بە پێ ئەو ئامارانەی لە سەنتەری توندوتیژی دژی ئافرەت لێرە دەست دەكەون و لە سەدا نەوەدی ئەوانەی ڕوویبەڕووی توندوتیژی دەبنەوە ، لە بنەمادا خەڵكی وڵاتەكە نین و پەناهەندەن . ئەوە ئێمەی  رۆژهەڵاتین لە زۆر ڕووەوە كولتوری ئەوانیشمان ناشیرین كردووە ، هەر یەكەمان دەوڵەتێكی خۆمان لە ماڵەكەنماندا دامەزراندووە . ئەو بەشەی دی ژن كە ڕووبەڕووی چەوساندنەوە دەبێتەوە داواكاریەكانی جیاوازن ، ئەو پێی وایە پرۆفیشناڵە كار دەكات ، دایكە و كاری ناوماڵیش بەشی خۆی دەكات ، بۆیە نابێت پیاو بیەوێت پیشلەیەكی چڕنوكاوی و نەرمی سێكسیش بێت و ڕووبەڕووی گلەیی ، یان خیانەتی  بكاتەوە كە توندوتیژی مەعنەویە . هەروەها توندوتیژیەكانی تر گشتین ، ئەو جۆرە توندوتیژیەن كە ئەمڕۆ كە ڕووبەڕووی كۆمەڵ دەبێتەوە بە گشتی ، قوربانیەكانی زیاتر ژن و مناڵن ، وەكو كوشتن و لاقەكردن  ، بەكارهێنانیان وەكو باندی سێكس فرۆشی و مادەی بیهۆش پێ فرۆشتن  ، ئەو جۆرە توندوتیژیانە سیستمی سەرمایەداری بە دووی خۆیدا ئەهێنێت .تا ڕێژەكەی زۆر بەرزبووەتەوە. بەڵام بە جدیش كاری بۆ دەكرێت چ لە ڕووی دەسەڵاتی حكومەت و ئاسایش ، چ دەسەڵاتی ڕاگەیاندن كە بەڕاستی كاری زۆر باش دەكەن لەو بارانەدا ، هەروەها دەسەڵات و خۆ بەخشی خەڵكیش سەبارەت بە لێكۆڵنەوە و بەدواداچوون لەو كەیسانە ، ئەمەش دوو جەمسەری پێچەوانەی هەست بە لێپسراوی كردن دەردەخات لە نێوان ڕۆژئاوا و ڕۆهەڵاتدا ، ڕۆژهەڵات خۆی بە لێپسراو دەزانێت ئاگای لە هەموو كێشە كەسەكانت بێت و دەست بخاتە ژیانی كەسیتەوە بەڵام كە گشەت بە كێشەی گشتی لێپسراویەتی خۆی لە بڵاوكردنەوەی تۆمەت و دەنگ و باسدا دەبینێتەوە و وەكو چارەسەر بۆ كێشەكەت و پشتگیری ” سەری نائێشێ بۆچی بیپێچیێ ” فەلسەفەیەتی . ڕۆژئاوایش ئەوەی بە كاری خۆی نازانیت ژیانی كەسی تاكە ، بەڵام لە كێشەكاندا خۆی بە هاوبەشی هاوكاری و دۆزینەوەی چارەسەر ئەزانێت و دروستی كۆمەڵگا بە بەشێك لە ئەركی خۆی ئەزانێت ، دیارە ئێمە قسە لە سەر ڕێژە دەكەین نەك ڕەها. لێرەدا دەگەڕێمەوە بۆ خاڵی سەرەتاو ئەڵێم هەموو كێشە جیاوازەكانی كۆمەڵی ئێمە .كێشەی هەست نەكردنە بە لێپسراویەتی و چاوەڕوانكردنی ژیانیەكی تەمەڵانە و بەتاڵ لە كۆشش ، ئەرك ، خود –پێگەیاندن و هەرزانە، هەرزە بە واتای تەمەن ناڵێم  هەرزەی فكر.

ئەرسەڵان مەحمود: با بڕۆینە سەر باسێكی جودا تر، پێتان وایە ئاریچەی كۆی پەیوەندییە ئینسانیەكان سێكس بێ، ئایا ئەوەی لەنێوان ژن و پیاوێكدا ڕوودەدات، دەشێ وەك ئاوێنەیەك بۆ هەموو پەیوەندییە ئینسانیەكان ئەژمار بكرێ؟..

كازیوە ساڵح: ئەو تاكانەی هاوڕێ نین لە گەڵ خودی خۆیاندا ، هاوڕێ نین لە گەڵ ژیانیشدا ، كە هاوڕێ نەبوو لە گەڵ ژیان دەبێت بە مرۆڤی جەنگەڵی . مرۆڤی جەنگەڵی باوەڕی بە پەیوەندیە مرۆیەكان نیە  و چوارچێوەی بۆ پەیوەندیە جیاوازەكانیش نیە . جەنگڵیەكان هەموو شت لە غەرزەدا دەبیننەوە  و ژنیش تەنها ئامرازی دامركاندنەوەی غەریزە . جگە لە  فلتەرە نامرۆیەكانی  نیچەی َ كە پێی وابوو بوو ژن تەنها ماشینیزمی سێكسیە و چەندین  ڤایرۆسی وەكو ” ئەگەر ژن بە دووی خوێندەواریدا گەڕا ئامێری سێكسكردنەكەی شكاوە ” یان ” كاتێك ژن ڕوو لە زاست دەكات ،كێشەیەك لە چانسی سێكسردنیدا هەیە ” و زۆر  وتەی نابەجێی دی سەبارەت بە چینە كۆمەڵایەتیەكان ،كە هیچی لە ناو كرمەڵدا جێگیر نەبوون ، ئەم جۆرە وتانەشی تەنها كاتێك باس لە فاشیەت عەقڵ دەبن بە نموونە نەك وەكو نمونەیكی ئایدیاڵ.هیچ زانا و فەیلەسوف و كۆمەڵناس و دەرووناسێك شك نابەم ئەو پێوەرە نامرۆییەی كردبێت بە فاكتی مانەوە و پێكەوە ژیانی هیچ كۆمەڵگەیەك . لێرەوە ئەگەر بیركردنەوەی نیچە وەكو فەیلەسوفێكی نازی ، سەردەمی نازیەتی ئەڵمانی بەراورد بكەین بە كۆمەڵی كوردی كە لە ڕێژەیەكی ئێجگار بەرزی هەمان باوەڕی هەیە شوناسی كۆمەڵێكی نازی و فاشی بۆ كۆمەڵی خۆمان دەستنیشان ئەكەین ، ئەكرێ بە بیانووی ئەوەی ئێمە كۆمەڵی پاش كۆڵۆنیالیزم و حوكمی فاشین هەمواركردن ئەو شوناسە كۆمەڵێكی دواكەوتوو و ئالودە بە گرێەكانی چەپاندنە . واتە لاویش كە وەكو سەنتەری گۆڕانگاریەكان دێتە هەژماردن ، ئنتمای لاویەتی لە ڕووی فكری و قۆناغە سروشتیەكانی خوستەوە دۆڕاندوە .

ئەو كاتەی پەیوەندی سێكسی دەكرێ بە پێوەری مرۆڤایەتی ئەو ساتەیە  نە پەیوەندی مرۆڤایەتی بوونی هەیە و نە تێگەشتنیش لە مرۆڤایەتی . هەر پەیوەندیەك لە سەر بنەمای سێكس دارێژرا گارەنتی خەسارەتە ،تەنانەت لە پەیوەندی خۆشەویستیشدا ئەو پەیوەندیەی لە سەر جێگاوە دەست پێ دەكات لە سەر جێگاشەوە بە كورتی ئارەزووكردنی مرۆڤ بۆ مانەوە لە جێگادا كۆتایی دێت ، ئەمە ڕاستیەش  ئەمڕۆ ژمارەیەكی بەرچاوی تاكی ڕۆژئاوای لێی تێگەشتوون و پراكتیكی ئەكەن .

من باوەڕی زۆرم بە هاوڕیەتی هەردوو ڕەگەزە نێو ئەو كۆمەڵانەی وەكو كورد بە بێ بڕینی شارستانیەت بازدەدات قۆناغی سەرمایەداری . هاوڕیەتی ئەو نهێنیەیە كۆدی ڕكە شاراوەكان ئەكاتەوە بۆ تێگەشتن ، بە تایبەت ئێمە كە كێشەی هەڵاواردنی ژنمان هەیە . هەمیشە هاوڕیەتی ناوبڕی ڕێگە دوورەكان ئەكات ، وە هاوڕیەتی لە گەڵ ڕەگەزی جیاوازیشدا سەركەوتووترە ، هەتا یەك ڕەگەزی گەر هاوڕەیەتی بێت لە پێناوی هاوڕیەتیدا .كە ئەم كۆدە كرایەوە ، كۆدی بینینی یەكتر وەكو ئەوەی كە هەن نەك ئەوەی پێشبینی یەك ئەكەن ، كۆدی خود -ناسیش  و لەویوە بەرانبەر ناسیش دەكرێتەوە كە گرنگترین هۆشیاری زاتیە بۆ گۆڕینی جەنگەڵە سەپێنراوەكان.

ئەرسەڵان مەحمود: كازیوە سەبارەت بەپێگەی ئافرەت لەناو ئاینە ئاسمانیەكان چیمان پێدەڵێت؟..

كازیوە ساڵح: ئەنیشتاین وتەیەكی جوانی هەیە ئەڵێ “خودا دۆمینە ناكات ” بەڵام ئاین پێچەوانەی خودا دۆمینە و شەترەنجیشی كرد لە گەڵ جیهاندا ، ئاین هەموو بوونەوەرە بەرهەم هێنەرەكانی كوشت ، سەرەتا بە زانست و فەیلەسوفەكان دەستی پێكرد و پاشان بە ئافرەت ، وە دیارە لە تیوری ئایندا هەر دەبێت بچەوسێتەوە چونكە  ئافرەت لە بەرهەم دانابڕێت.

 ئەرسەڵان مەحمود: مرۆڤەكان بۆ ئەوەندە وابەستەی ئاین و ئایدۆلۆژیەتەكان بوون، ئایا ئەوان مرۆڤیان دڵنیاو بەختەوەر ژیاوتر كردووە، یان پێتان وایە دەبێ چ ئاڕاستەیەك وەربگرن؟..

كازیوە ساڵح: وابەستە بوونی مرۆڤ بە ئاین و ئایدۆلۆژیاوە جەدەلی زۆر هەڵدەگرێت كە بەدەرە لە مەودایی دیداریەك . وەكو جەدەلی تایبەت نەبوون و سەنتراڵ بوونی ئاین ، جەدەلی تێكدەر و رێكخەری كۆمەڵایەتی ، جێگۆڕكێ و پەناگەری لەگەڵ سیاسەت ، ئابوری و میكانیزمی ژیانی كۆمەڵە جیاوازەكان ، پەیمانی كۆمەڵایەتی و وابەستە بوونی كولتوری ، سیوسیولۆژی و هۆشیاری كۆمەڵایەتی ،  هێرمۆنیتكا و متمانەی مێژوو و دەیان جەدەلی دی كە هەر یەكەیان هەڵویستە و لە سەر وەستانی زۆری دەوێت ، بەڵام من پێم وایە لە هەموو ئەمانە كاریگەرتر خەیاڵ و كاریگەری فەنتازیایە لای مرۆڤ . مرۆڤ لە بنەمادا بوونەوەریەك ئارەزووی گەڕانی بە دوای نادیارەكاندا لە هەموو مەیلێك باڵاترە ، بیركردنەوەش لە نادیارەكان جوانترین ، ترسناكترین ، بێ وەڵامترین و سەرسامترین خەیاڵی پێ بەخشیوە ، ئەم خەیاڵانە زۆر جار بیانووی جەدەلەكانی دیشی بەخشیوە .چونكە بە هەموویان  متمانە و ئاسایشی دەروونی بۆ ئەوانە گەڕاندوەتەوە كە  هەڵگری هۆشیاری  و بەرخوردانێك نیە پێی بەخشێت. سروشت بۆ خۆی فەنتازیایەكی گەورەی و خەیاڵی نادیار بەخشەبۆ مرۆڤ كە هەمیشە بە لای بیركردنەوە لە خودای دەبات ، خوداش بە لای ئایندا  ،لە كاتێكدا وەكو مەهاتما گاندی ئەڵێت  “خودا ئاینی نیە”.

ئەرسەڵان مەحمود: مرۆڤی كورد لەمناڵییەوە تا گەورەیی لێوڕێژ كراوە لەبیروباوەڕو وێناگەلی باو، چون بتوانێت لەدۆزینەوەی خۆی، گێڕانەوەی كەسێتی بێشوناسی خۆیدا سەركەوتوبێ، بە مانایەكی دی چۆن ئەو دۆخە بناسێ و بسازێنێ كە بنەماكانی نا باوگیرژیاوی لەسەر بەندن؟..

كازیوە ساڵح: ئەزانی ئەوە وەكو چیە ؟ ئەو هونەرمەندەی هەموو تەمەنی گۆرانی باو و ترادیشناڵی وتوە، بەڵام  پاش ئەوەی ئەبینێت گوێگر زیاتر ئارەزووی گۆرانی مۆدێرن دەكات توانای خۆی لە گۆرانی مۆدێرندا تاقیكردوەتەوە و چەند گۆرانێكی زۆر باشی وتوە . ئەم توانایە بەر لەوەی تونایەكی دەنگی بێت توانایەكی عەقڵی و ئیدراكی ، ئنتما بۆ بەرژەوەندی هونەری و جەسارەتی بڕیاردانە . ئەم نموونەیە تەنها پێمان ناڵێت مرۆڤ لە توانایەك زیاتری هەیە پێشمان ئەڵێت  مرۆڤ لە گەڵ دیوە تاریكەكاندا دیوی ڕوناكیشی هەیە بەڵام ئەو نایەوێت پیشانی بدات چونكە یەك هێشتا بەر فشاریەكی وانەكەوتوە هۆشیاری ڕاچەنێنێت .دوو لە گەڵ ئەنشتاین ئەڵێم ” زۆر كەمن ئەوانەی بە چاوی خۆیان دەبینن و بە دڵی خۆیان هەست ئەكەن ” .

مرۆڤی كورد بۆ ئەوەی بە دڵی خۆی هەست بكات و بە چاوی خۆی ببینێت و تەنها ڕووە تاریكەكانمان پیشان نەدات پێویستی بە هەمواركردنی ژینگەیەكی لە بارترە ئەو جورئەتەی تێدا بەرهەم بێت ، ئەویش هەبوونی ئازادی و هۆشیاری دووركەوتنەوەیە لە شتە كەسی و تایبەتیەكانی یەكتری .

ئەرسەڵان مەحمود: ئەو نوسەرانەی جێگەی بایەخی كازیوە بوون، بەتایبەت لەبواری ئەدەبدا كامانەن؟..

كازیوە ساڵح: ژمارەی ئەو نووسەرانەی جێگەی بایەخم بوون  و ڕۆمانەكانیانم خوێندوەتە ، زۆرن  زۆربەشیان گەر نەڵێم هەموویان نووسەرانی سەردەمی شۆڕشی فەرەنسین  و نووسەری ڕۆژئاوایین . دیارە من مەیلی زۆرترم بۆخوێندنەوەی فەلسەفە و زانستی دەروونی و كۆمەڵایەتی هەیە ژمارەیەكی ئێجگار زۆری قوتابخانە جیاوازەكان بەرهەمەكانیان جیگەی بایەخم بووە بۆ خوێندنەوە . كۆمەڵێك نووسەری كوردیش ئەگەر نەشیان خوێنمەوە یان بەرهەمەكەم بەر دەست نەكەوێت بۆ خوێندنەوە هێشتا هەموو بەرهەمێكی نوێیان هەڵكشانێك بۆ بەختەوەری و تەمەنی من ئەگەیەنێت .

بەڵام هەندێ جار ڕوودەدات نووسەریەك ئەوەندە نزیكە لە ڕۆحتەوە یان نەستەوە  هەرچیەكی دەخوێنیتەوە  وا هەست دەكەیت دووەم جارە خوێندوتەوە یان كەسێك ڕۆحی نووسیویتەوە و تۆش دووبارە ئەخوێنیتەوە .چونكە تا ئاستێكی زۆر كۆكە لە گەڵ بیركردنەوەت . ئەو نووسەرانە بۆ من گابریل گارسیا ماركیز ، ئەنشتاین و ئەریك فرۆم.

ئەرسەڵان مەحمود: ئەوكاتانەی كازیوە چاو بەدوێنێی خۆیدا دەخشێنێتەوە چ هەستێكی لا دروست دەبێ، دەشێ پێمانبڵێ ئەوەی دەبوایە بینیبای و بیكردبایە چین؟..

كازیوە ساڵح: دوێنێم لەو چركەیەی پێنووسم گرتە دەست ژیانم بوو بە ئازار ، هەرچی نارەحەتیم و نیگەرانیم هەبووە لە ژیاندا پێنووس بۆی هێناوم . ئەوەی دەبوو بیكەم و كۆمەڵێكی نەهلستی دەیخنكاند ئەوەبوو دەبوو هەموو ئەو بەهرانەی هەمە هەمووی تاقی بكەمەوە لە ژیاندا. گەورەترین تاوان ئەوەیە بەهرەی مرۆڤێك بكوژیت، ئەوەیە مرۆڤێك كە گۆرانی بێژ بوو پێی بڵێت تۆ لە بەر ئەوەی گۆرانبێژی نەنگیە نووسەر بیت بۆ نموونە ، منیش خاوەنی كۆمەڵێ بەهرەی جیاوازم و دەمتوانی كاریان لە سەر بكەم، بەڵام نەنگیە زۆرەكانی كۆمەڵی كوردی تەنانەت بۆ تەنها پێنووسێكی گۆشەگیریش خەریك بوو سەری خۆشم بخۆن. پێم خۆش بوو ئێستا لەبری ئەویە بڵێم دەبوو ئەوە بكەم لە گەڵ خانمە نووسەری ئەمەریكی ئێرما بۆەبێك بڵێم ” كاتێك لە بەردەمی خودا وەستام ، خوازیارم تەنها یەك بەهرەشم تێدا نەمابێت و بتوانم بڵێم هەموو ئەوانەی پێت بەخشیبووم بەكارم هێنا .”

ئەرسەڵان مەحمود: با دوا پرسیارم ئەوەبێ ئاخۆ ئێوە گوزارشتكردنێكی تایبەتتان لەسەر نوسین هەیە، بەمانایەكی دی ئایا كازیوە خۆی دەنوسێتەوە یان شتێكی تر؟.

كازیوە ساڵح: تۆ و ئەوان و خۆم دەنووسمەوە ، هەر بۆیەش بواری جیاواز ، زمانی جیاواز ، ئاستی جیاوازم هەیە لە نووسیندا ، چونكە نە هەمیشە بۆ گشتی دەنووسم نە هەمیشە بۆ نوخبە ، كە ئەو دەنووسمەوە زۆر جار زمانێكی  شیاوی ئەو یان ئاستی ئەوی بەرانبەر هەڵدەبژێرم ، دواجار نووسەر ناتوانێت  بەرانبەر بنووسێتەوە گەر نەبێت بە بەشێك لە خۆی ، كە نەشتوانێت خۆی بنووسێت لە ئەوی –خۆی بەرانبەر ناگات . بەڵام كە ئەم تێگەشتنە هەبوو نووسین نووسەر دەنوسێتەوە .