له‌جیاتی ڕۆیشتن به‌ره‌و جه‌لی و په‌ڕینه‌وه له‌ڕاستی کاموسه‌ک ئه‌وجا هه‌رکشان به‌ره‌و کونه‌فلوسه له‌وێشه‌وه هه‌ورازی چیای هه‌ورێ ، له‌ودیویش شۆڕبوونه‌وه ناو چیوه‌ی هه‌روا جاره‌کی دی په‌ڕینه‌وه له‌جاده‌ی دۆڵی بالیسان به‌دیواره چیای ده‌ره‌شیر هه‌ڵگه‌ڕان لۆ مه‌له‌کان یان ڕووهو دۆڵی ساوه‌سێوه‌کان ئه‌وجا غلۆربوونه‌وه لۆ دۆڵه‌ڕه‌قه‌ی سه‌رڕاش مه‌ترسی شه‌ڕی ناوخۆ ! شه‌هید که‌یفی ڕووی له‌مۆفه‌ق حه‌وێز کرد: وه‌ره با پارتیزانی قدبڕی که‌ین !
چۆن پارتیزانێک ؟
ده‌وری سه‌عات 10 ی سه‌رله‌به‌یانی له‌گوندی گرتکی حه‌مه‌ده‌مین سلامی هه‌ردوو پێشمه‌رگه به‌سه‌رجاده‌ی هیزۆپ ـ هیران له‌نێوان مۆڵگه سه‌ربازیه‌کانی ئه‌وسای ڕژێمی به‌عسی په‌ڕینه‌وه چجای کاروانی جاش و هێڵی کۆپته‌ره‌کانی له‌که‌رکوکه‌وه ڕوو له‌چوارقوڕنه له‌م بێشکه‌ساته به‌ره‌و ڕێڕه‌وی که‌رکی کۆده‌رێ ی چیای شێخ زه‌رد له‌سه‌رووی گونده‌کانی قاقا و گردگۆران تیژتێپه‌ڕبوون . قرچه‌ی نیوه‌ڕۆیه لای ڕاست گوندی کانی توان لای چه‌پیش به‌ره‌و گوندی سکتان ده‌ڕوا . ده‌شته‌که پڕ ماڵه‌هه‌واری سه‌ر کشتوکاڵه ، مه‌رۆ و جێخه‌رمان زه‌رد ده‌چۆووه له‌به‌ر کوڕه کوڕه‌ی دروێنه‌ی سه‌پان و کێشه‌کێشی تێله‌کێشان هه‌رلاپاڵه با ته‌وژمی گۆرانیانی ده‌هینا . بێستانه دێمی لاپه‌ڕگه‌ی ته‌پۆلکه‌کانی نه‌خشاندبوو ، تولی بێستانه ئاویه‌کانیش شینایی ده‌روری ئاوباره‌ی توتن به‌باڵای بنکه گوڵه عاشقه‌که‌ی ڕۆژ ته‌نرابوون . سه‌رکانیه‌که فێنکه جارجاره قیڕه‌ی بۆقان ده‌هات : نیوڕب نیوڕب ، ئه‌وی دی ده‌یقۆسته‌وه : وه‌ی شیڕ وه‌ی شیڕ . دوای ده‌موچاو شۆرینێک کابرای سه‌رتاتی کانیه‌که سڵاوی نوێژی دایه‌وه به‌تی چاوێک لێ ی ڕوانین زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌کی کرد وه‌ک بڵێ : ها ده‌زانم پێشمه‌رگه‌ن به‌س قه‌یناکه به‌خێرهاتنی کردن ! گونده‌کانی زگزگه ، کوردستان ، ترشاوه ده‌شتی کانی مارانیان ئاوه‌دان کردبۆوه . هه‌ردووکیان به‌ناو کێڵگه و ئاوه‌ڕۆگه‌ی جۆگه‌کاندا عه‌مبازیان داویشت شێ و هه‌راوی گه‌رمی پاشنیوه‌ڕۆکه کاتژمێری دوو سێ ی ده‌خولانده‌وه له‌بن که‌پرێکی سه‌رشینایی توشی عه‌وڵای عاسی بوون . به‌ده‌م ماندی نه‌بوونێکی سار‌ده‌وه گۆتی: وه‌رن دانیشن چایه‌ک بخۆنه‌وه ؟ نه‌له‌وی ده‌نگ و نه‌له‌وان ده‌نگ به‌ده‌م چاخواردنه‌وه‌که وازی لێهینان ! له‌چار و پێنجی ئێواره جاده‌ی چوارقوڕنه ـ سه‌روچاوه‌یان بڕی به‌لای گوندی چۆلیاوه‌ی نزیک حاجیاوه به‌و ده‌شته به‌خێرایی به‌ره‌و گوندی ئه‌ستریلان ده‌چوون له‌وێشه‌وه ڕێک به‌ره‌وه سه‌رکه‌پکان لێیان نا . له‌جاده‌که توشی جێبێکی لاندرۆڤه‌ر و تڕاکتۆرێکی پر له‌جاش بوون چونکه ئه‌وان غه‌ریب و نه‌ناسیار دیاربوون به‌سه‌رسامیه‌که‌وه ته‌ماشایان ده‌کردن به‌ڵام بێ نوقه لێک تێپه‌ڕین وه‌ک ئاساییه جاشه‌کان ده‌ستیان هه‌ڵبڕی سڵاویان لێکردن ئه‌وانیش ده‌ستیان هه‌ڵبڕیه‌وه بێ گوێ پێدان و ته‌ماشاکردنی چڕ وه‌ڵامیان دانه‌وه !
مام حه‌وێز مۆفه‌قی کوڕت له‌که‌نگینه‌وه بوویته جاش ؟
پرسی عه‌وڵای عاسی بوو ؟ مام حه‌وێزیش قیسکه‌ی ته‌نگ بوو تونده سروشتی ڕه‌قه‌کار وه‌ڵامی داوه : کوڕی من نابته جاش ، ده‌ی نانه‌که‌ت بخۆ . لێ ی دوورکه‌وته‌وه به‌سه‌ربادانه‌وه له‌به‌رخۆی بۆراندی کابراش گێ ی لێ بوو : سه‌گی سه‌گباب توخوا ئه‌وه قسه‌یه ! له‌خواردنگه‌ی نایاب له‌شاری کۆیه ئه‌و ده‌مه‌ته‌قه‌یه ڕوویدا. عه‌وڵای عاسیش هه‌رچه‌ندی ده‌کرد پاروه‌که‌ی پێ قوت نه‌ده‌را خوا خوای بوو ڕزگاری بی ! پاش چه‌ند ڕۆژێک له‌تێپه‌ڕینی هه‌ردووکیان به‌لایدا له‌بیتوێن هه‌ر له‌سه‌ریدابوو نه‌شی ده‌تانی له‌وه بگا چۆن مۆفه‌ق و شه‌هید که‌یفی که ناوی دووه‌می نه‌ده‌زانی به‌و نوێژی نیوه‌ڕوانه له‌ده‌شتی بیتوێن بوون ! حاک ئه‌وه چ غیره‌ته‌که ؟ لێوه جوڵه‌ی بوو له‌به‌رخۆیه‌وه .
له‌مێژوودا ..
کاتێ به‌روارێک ده‌نوسرێ به‌شوێنه‌که‌ی ده‌ناسرێته‌وه له‌یاده‌وه‌ری تۆمارده‌بێ ، مێژوو خۆی به‌ره‌وپێش چوون نی یه به‌ڵکو گه‌ڕانه‌وه‌یه ، کات و ساته تۆمارکراوه‌کانی کرمانج گۆته‌نی: ناو مێژی مه‌ری واته مێشکی مرۆڤه . له‌مێژوو سه‌رچاوه‌که‌ی له‌مێشکدایه تا ده‌نوسرێته‌وه ئه‌وجا له‌ڕه‌فه‌ی کتێبخانه‌کان ده‌بنه به‌ڵگه‌نامه ، به‌تێپه‌ڕینی کات له‌مێژینه‌ی مێژوویه‌که‌ی وه‌رده‌گرێ . مانگی حه‌فتی 1982 گه‌رمه‌ی شه‌ڕی براکوژیه ، زۆرئاسته‌نگ بوو ، تاک و ته‌را پێشمه‌رگه له‌هێزه‌کانیان جیاده‌بوونه‌وه . له‌ده‌شتی کۆیه‌وه هه‌ردووکیان به‌ره‌و گه‌ڕه‌کی ئیسکانی کۆیه به‌ڕێکه‌وتن شه‌وه‌که‌ی له‌شاریان کرد له‌وێ نه‌مانه‌وه چوون به‌ره‌و حه‌مامۆک ماڵی بابی که‌یفی له‌وێ بوو حه‌سانه‌وه . به‌ره‌به‌یانیه‌که‌ی به‌چیای باواجی ئاودیوبوون ڕووهو گوندی کرۆژ چوون نانی به‌یانیان خوارد له‌وێوه به‌دۆڵی ئه‌سحابان چوونه گوندی گرتک . پێش به‌ڕێکه‌وتن جاره‌کی دی شه‌هید که‌یفی تێبینیه‌کانی خۆی گۆته‌وه .. ته‌ماشاکه مۆفه‌ق گیان چه‌ند شته‌کت پێ‌برێم: تفه‌نگه‌کانمان سوار ده‌که‌ین به‌بێ زامن کردنی با له‌سه‌ر سه‌ڵیه‌بی ، که‌نگین ئه‌من ته‌قه‌م کرد ئه‌وجا ئه‌توش ته‌قه بکه ، تفه‌نگه‌کانمان لووله‌ی له‌حه‌وای جاشانه له‌شان بی نه‌ک پێشمه‌رگانه قۆنداغی له‌سه‌ره‌وه . ئێستا جل و به‌رگمان خاوێنه لۆیه دونێ شه‌وێ گۆتم خۆمان بشۆین و ڕیش بتاشین تا خاوێن دیاربین ، جه‌مادانیش له‌سه‌رت به‌سته عه‌شایه‌ری ، هه‌وڵده قسه‌مه‌که ته‌نیا سه‌لام بکه با هه‌ست نه‌که‌ن به‌قسه‌کانمان خه‌رکی ئه‌و ناوه‌نین و بێگانه‌ین ، ته‌ماشای خه‌ڵکه‌که مه‌که به‌وردی و سه‌رنجه‌وه زیاتر ئیهمالیان که به‌پۆزه‌وه ! هه‌وڵده شل و شه‌په‌ت بڕۆ به‌پیاسه گورج و گۆڵ مه‌به . ده‌ی با بڕۆین .
شه‌هید که‌یفی بناسه ؟
پێشمه‌رگه‌ی قاڵبۆوه‌ی خه‌باتی پارتیزانی ساڵه‌کانی 1978 و به‌دوای دابوو ، که‌سایه‌تیه‌کی ڕاستگۆی به‌وه‌فا و دڵسۆزی براده‌رانی ، سه‌رناس و ماندوونه‌ناس ، ئازایه‌تیه‌کی تایبه‌تمه‌ندی بێ ترس تا بڵێ ی وشت و وریا ، لێزان و کارامه‌ی ده‌سگه‌رمی زۆرزۆر بوێربوو . سه‌رڕای ئه‌وه‌ی فه‌رمانده‌یه‌کی ده‌سوه‌شێن هێرشبه‌ری ده‌سته‌ی یه‌که‌م بوو هه‌رگیز داوای پله‌ی به‌رزی نه‌ده‌کرد نه‌یده‌ویست هه‌وڵی بۆ نه‌ده‌دا بێگومان شایسته‌ی زۆرپێگه‌بوو ، که‌چی له‌شه‌ڕ و لێقه‌وماندا جێگه‌ی پرس و ڕاو سه‌رکرده‌ی شه‌ڕگه‌بوو ! ده‌رچووی ئاماده‌یی کشتوکاڵی زاخۆیه ، کۆمه‌ڵێ به‌هره‌ی هه‌بوو له‌لایه‌ک وه‌رزشه‌وانی یاریزانی تۆپانێ ی تیپی حه‌مامۆک ، بۆکسێن و یاری سه‌به‌ته ، هه‌روه‌ها مه‌له‌وانێکی چاک و بێن درێژ له‌لایه‌کی تر به‌هره‌ی نوسینی په‌خشان وه‌ک هه‌موو گه‌نجێکی کۆیه له‌که‌شی شیعر و وێژه‌وانی گۆشدرابوو .
گوڵه‌خوێنی سه‌روه‌ری ..
له‌شه‌ڕی ئیسلامیه‌سیاسیه‌کانی شاری کۆیه له‌دژی گه‌ڕانه‌وه‌ی ده‌ق و یاسا چه‌قبه‌ستووه‌کان شه‌هیدبوو ، فیشه‌کی دوژمن له‌به‌ره‌وڕووی گوڵی سه‌روه‌ری له‌نێوچه‌وانی نه‌خشاند وه‌ک هه‌میشه باوانی کورد ئازایه‌تی کوڕه‌کانیان به‌چۆنیه‌تی ئه‌نگاوتنه‌که پێوه‌رده‌کرد که له‌پێشه‌وه کاتی ته‌قه و هێرش پێکرابێ نه‌ک له‌دواوه و به‌هه‌ڵاتوویی .
که‌یفیه‌کی به‌که‌یف پێشمه‌رگه‌یه‌کی خاکی ساده خه‌وسوک و به‌ڕاپه‌ڕ ، پارتیزانێکی جه‌ربه‌زه‌ی چاونه‌ترسی هه‌ڵمه‌تبه‌ر ، هه‌میشه له‌هه‌رجێگه‌یه‌ک له‌گه‌ڵ بووایه جێگای متمانه و وره‌به‌رزی هه‌مووان بوو . ئه‌وانه‌ی ئێستا خوێنه‌ری ئه‌م ڕامان نوسیه‌ن و تایبه‌ت هاوخه‌باتی پێشمه‌رگایه‌تی شه‌هید که‌یفی بوون ته‌ز و تاسه‌یه‌ک ده‌یانباته‌وه چه‌ندان یاده‌وه‌ری وێنه‌یی خه‌یاڵبه‌ندی هزریان ده‌بێ گه‌واهیده‌ری سه‌رکرده‌یی ئه‌و شێره کوڕه‌ی کۆیه و کوردایه‌تین.
شه‌هید که‌یفی له‌چه‌ند گرته وێنه‌یه‌کدا..
