حەیدەر عەبدولرەحمان: شانۆو درامای تەلەفزیۆنی دوو دنیای لێك جودان و كەمتر دەتوانن ئاوێتەی یەكتر بن بە ئاسانی ، ئەمەیە وای كردووە هەندێ ئەكتەری شانۆیی لە درامای تەلەفزیۆنی دا شكست بێنن ، ئەم راستییە لە چەندین ئەزموونی درامای تەلەفزیۆنی دا دەركەوتووە و ئەوانەی بە شانۆوە قالبیان گرتووە ناتوانن بە ئاسانی بچنە نیو دنیای درامای تەلەفزیۆنی ، بۆیە كاتێ دەیانبینی نواندن دەكەن هەست دەكەیت كە ئەكتەرێك لە سەر شانۆدا دەبینی ، من ئەو دیاردەیەم لە چەندین ئەكتەری گەورەی وەك ئەحمەد سالارو سەباح عەبدولرەحمان و زۆرانی دیكەش دیوە كە هەرگیز ناتوانن ببن بە ئەكتەری درامای تەلەفزیۆنی …بەڵام پرسیارەكە ئەوەیە ئایا ئەو ئەكتەرانە بۆ شانۆ جێ دێڵن و روو دەكەنە درامای تەلەفزیۆنی ؟
بێگومان وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارە توێژینەوەیەكی زانستی و ئەكادیمی قوڵ هەڵدەگرێت ،كەمن بە كورتی لەو چەند خاڵانەی گرد دەكەمەوه 1.شانۆ هونەرێكی تێرو تەسەلترو سەخت و دژوارترە لە
درامای تە لەفزیۆنی ، كە هەم پێویستی بە نەفەسێكی دوورو درێژ هەیە ، هەمیش توانایێكی جەستەیی و دەروونی ئەوتۆ كە دەبێت ئەكتەر توانستی هونەریی و فسیۆلۆژی لەو ئاستە دابێت كە ئامرازو كەرەستە جەستەییەكانی خۆی لە سەر شانۆدا وەك پێویست تەوزیف كات ، كەچی رەنگە لە نواندنی تەلەفزیۆنی دا كامێرا پێویستی بەو توانستە جەستەییانە نەبێت ، بۆیە نواندنەكە لای ئەو ئەكتەرە سانا تر دەبێت لە نواندنی شانۆیی ..
زۆر لە ئەكتەرانی ئێمە كە گومان لە توانستی خۆیان دەكەن بۆ داهێنان لە شانۆدا كەمتر ئەو بوێریەیان دەبێت كە روو لە شانۆ بكەن بۆیە بە دوای ئەلتەرناتیفدا دەگەڕێن كە بەلای هەندێكەوە نزیكترین ئەلتەرناتیفی شانۆ درامای تەلەفزیۆنییە .
2.لە رووی ئابووریییەوە : ویڕای ئەوەی شانۆ كاتو ماندوو بوونێكی زۆرتری دەوێ لە درامای تەلەفزیۆنی ، كەچی لە رووی داراییەوە هونەرمەند دەسكەوتێكی ئەوتۆی نابێت كە هاندەر بێت بۆ بەردەوام بوون لە شانۆدا ، بۆیە هونەرمەند بە گرنگی پێدانەوە رەچاوی بەرژەوەندییە تایبەتیەكانی خۆشی دەكات كە رەنگە ئەو بەرژەوەندییانە لە درامای تەلەفزیۆنی دا باشتر بن .
3.شانۆ جگە لەوەی فاكتەرەكانی هاندان و پشتگیری كردنی كەم بۆتەوە پانتایی ناساندن و پێزانینی بینەر بۆ هونەرمەندی تێدا تەسك بۆتەوە ، بە بەراورد لە گەڵ درامای تەلەفزیۆنی درك بەوە دەكرێت كە رێژەی بینەری تەلەفزیۆنی زۆر زێترە لە رێژەی بینەری شانۆیی ، بۆیە ئەكتەر هەست دەكات ماندوو بوون و داهێنانی لە درامادا پارێزراوترە لە شانۆدا ، مەودای خۆ پێناساندنیشی بەرفرەوانترە ، كە رەنگە ئەكتەر لەو نێوەندەدا پێویستی بە خێرایی خۆ ناساندن و بەرجەستە بوونی تواناهونەرییەكانی بێت لە رووی كۆمەڵایەتییەوە .
4.جۆری بینەر كاریگەری خۆی هەیە لە سەر پرۆسەی هونەریی ئەكتەر ، ئەوەتا جیاوازییەكی زۆر هەیە لە نێوان بینەری شانۆیی و بینەری درامای تەلەفزیۆنی ، كە رەنگە زۆر لە پرۆسی هونەرییە شانۆییەكان پێویستییان بە بینەری نوخبە بێت ، بەڵام لە درامای تەلەفزیۆنی دا بینەری نوخبە نیەو هەموو جۆرە بینەرێك بینەری درامایە ، بۆیە ئەكتەر لەو هاوكێشەیەدا بنكە بەر فرەوانەكەی بینەر هەڵدەبژێرێ.
بەڵام ئایا ئەوە مانای ئەوەیە كە زۆرینەی ئەكتەرانی ئێمە شانۆ بە جێ بێلن و بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە تایبەتیەكانی خۆیان روو لە درامای تەلەفزیۆنی بكەن ؟ نەخێر زۆر لە ئەكتەرانی ئێمە ئەو ئەزموونەیان بە چاوی خۆیان بینی كەچی نەیانتوانی ئەو مۆركەی لە شانۆدا هەڵیان گرتبوو لە دراماشدا بە دەستی بێنن ،یان زۆر لە بەرهەمە دراماكانیان وای لێكردن كە بە هۆی فەشەل هێنانیان لە درامادا هونەری شانۆیشییان لە كەدار بكەن و زۆر لە داهێنانەكانی خۆیان لە دەست بدەن .
ئەوانەی مەزەندەی ئەوە دەكەن كە زەمەنی شانۆ نەماوە ، ئەوان لە بێ توانایی خۆیان و پێنەوەستانیان بە شانۆ بە پەراوێز كراون ، ئەگەرنا شانۆ لە هەموو هەلو مەرجێكا و لە هەموو دەورو زەمانێكا شانۆ هەر بە باڵا بەرزی و وەك باوكی گەورەی هونەرەكان دەمێنێتەوە و قەتیش درامای كرچ و كاڵ ناتوانێت ببێت بە ئەلتەرناتیفی شانۆ …
ئەوەندەی ئەكتەرلە سەر شانۆدا بەرامبەر بە بینەر درك بە بوونی خۆی و توانستی خۆی دەكات ، ئەوەندە ناتوانێت بە هەڵسوو كەوت كردن لە گەڵ كامێرادا ئەو چێژە رۆحییە نە بە خۆی نە بە بینەری خۆی ببەخشێت ،كەواتە هەموو ئەكتەرێك ناتوانێت بە ئاسانی دەست بەرداری ئەو پرسە رۆحییانە بێت كە لە شانۆدا دەستی دەكەوێت ، رەنگە زۆر لەوانیش ئەوە بزانن كە تاكە دەروازەی ئەوان بۆ داهێنان شانۆ بێت نەك نەك درامای تەلەفزیۆنی .. بۆیە هەست دەكەن دەست بەردار بونی هەندێكیییان لە شانۆدا دەست بەردار بوونە لە هونەر .
حەیدەر عەبدولرەحمان – هەولێر
