دوو شه‌ممه‌, شوبات 6, 2023
  • پەیوەندی
  • دەربارەی ئێمە
  • وەرگێڕی فۆنت
  • Login
  • Register
CHRA.TV
  • چاند و هونەر
    • All
    • سینەما و تیڤی
    • شانۆ
    • شێوەکاری و فۆتۆگرافی
    • ناوداران
    • هونەری
    فیلمی سینەمایی “ئەزموون” لە دەرهێنانی “شەوکەت ئەمین کورکی” ئامادەی نمایش کردنە

    فیلمی سینەمایی “ئەزموون” له شاری ئه‌بووزه‌بی لە وڵاتی ئیماڕات نمایش کرا

    لە سێگۆشەی جیهانیی «قەڵای هەولێر»، «کەتیبەی بێستوون» و «هەورامان» تا پاراستنی زمان، ژن، ژینگە و پەرەپێدانی پەیوەندی نێوان زانایاندا

    عەباس غەزالی: محەمەدی ماملێ هونەرمەندێکی ڕەسەن و دڵسۆزی نەتەوە و نیشتیمانه‌که‌ی بوو

    بانگه‌وازی پێنجەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ئەنیمەیشنی “کەرکوک” بڵاوکرایه‌وه

    بانگه‌وازی پێنجەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ئەنیمەیشنی “کەرکوک” بڵاوکرایه‌وه

    “دەروازەی خەونەکان” لە حەفتا و سێیەمین فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “بەڕلین” وەرگیرا

    “دەروازەی خەونەکان” لە حەفتا و سێیەمین فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “بەڕلین” وەرگیرا

    فیلمی “ئەزموون” نوێنەری عێراق لە ئۆسکاری 2023 لە ئەمەریکا و ئەڵمانیا نمایش کرا

    فیلمی “ئەزموون” نوێنەری عێراق لە ئۆسکاری 2023 لە ئەمەریکا و ئەڵمانیا نمایش کرا

    هه‌ڵبژێردراوانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی «دهۆک» ناسێندران

    هه‌ڵبژێردراوانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی «دهۆک» ناسێندران

    لەلای من (ئەژی حەمە نوری) باشترین ئەکتەری فێستێڤاڵی شانۆی ھەولێر بوو

    لەلای من (ئەژی حەمە نوری) باشترین ئەکتەری فێستێڤاڵی شانۆی ھەولێر بوو

    ناساندنی ئەندامانی دەستەی دادوەرانی به‌شه‌ جۆراوجۆره‌کانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “دهۆک”

    ناساندنی ئەندامانی دەستەی دادوەرانی به‌شه‌ جۆراوجۆره‌کانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “دهۆک”

    گرنگیدان بە بەرهەمەکانی “ئینگمار بێرگمان” و سینەمای سوید لە فێستیڤاڵی فیلمی “دهۆک”

    گرنگیدان بە بەرهەمەکانی “ئینگمار بێرگمان” و سینەمای سوید لە فێستیڤاڵی فیلمی “دهۆک”

    • هونەری
    • سینەما و تیڤی
    • شێوەکاری و فۆتۆگرافی
  • وتار و بیروڕا
    • All
    • ئێسپرێسۆ
    • دیمانە
    • وتار و بیروڕا
    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    سەردەمی کۆتاییهاتنی دیکتاتۆرییەت لە ئێران!

    کە زۆر هات قەواڵە بەتاڵە

    دەسەڵات و جیاکاری ناوچەیی

    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    ئێران.. ئالتەرناتیڤی دیموکراتیک لە تاقیکردنەوەدا!

    رەزا شـوان: کات و شوێن لە چیرۆکی منداڵان

    رۆڵـی گـرنگی مامۆسـتایـان

    خـەڵاتگـرانی (نـۆبـڵی ئـەدەبی منـداڵان ـ ٢٠٢٢)

    خـەڵاتگـرانی (نـۆبـڵی ئـەدەبی منـداڵان ـ ٢٠٢٢)

    تیشکێک لەسەرئەلبومەکەی خالید ڕەشیدو قسەیەکیش لەبارەی ئەنفالی ھونەری کوردی

    ئەوە خالید ڕەشید خەریکی چییە؟

    ئەودیووی جێندەر

    ئەودیووی جێندەر

    چۆن بتوانین بڕوابەخۆبوون بۆ مندالەکانمان دروست بکەین؟

    ڕێگەکانی وانە وتنەوە لە باخچەی منداڵاندا

    شوناسی ژن لەکۆمەڵە شیعری پاییزە یاد دا

    پشت لە مرۆڤ و ڕوو لە کتێب

    • وتار و بیروڕا
    • دیمانە
    • ئێسپرێسۆ
  • ئەدەب
    • All
    • ئەدەبی
    • ئەدەبی منداڵان
    • هۆنراوە
    • چیرۆک
    نامۆ

    نامۆ

    پیتێک لە دەروازەی چەند ڕێگەیەکی وانە وتنەوەدا

    خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

    خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

    ویترین

    وڵاتی باران

    ویترین

    ویترین

    پرسیارە بێ وەڵامەکان

    زەنگیانەی ئاویی

    هانـدانی منـداڵان بـۆ نووسیـنی چـیرۆک.. رەزا شـوان

    هانـدانی منـداڵان بـۆ نووسیـنی چـیرۆک.. رەزا شـوان

    دیداری ئەدەبی منداڵان

     ڕۆژێکی نمونەیی لە باخچەی منداڵاندا

    ئـەدەبی منـداڵان..

    ئۆپەرێتی: سلێمـانی لە دڵدایە

    • هۆنراوە
    • ئەدەبی
    • ئەدەبی منداڵان
    • چیرۆک
  • هەواڵ
    • All
    • ئابوری
    • جیهان
    • کوردستان
    (ژینا) چووە ریزی (نەمران)ەوە!

    (ژینا) چووە ریزی (نەمران)ەوە!

    ئیبراهیم تاتلیسس دووچاری ڕووداوی هاتوچۆ هات..

    ئیبراهیم تاتلیسس دووچاری ڕووداوی هاتوچۆ هات..

    هونەرمەند گۆڤار ئەنوەر ماڵئاوایی کرد

    هونەرمەند گۆڤار ئەنوەر ماڵئاوایی کرد

    (13) بەنزینخانەی تر بەهۆی فرۆشتنی بەنزینى خراپ و دەستکاریکردنى كوالیتییەکەى سزادران

    (13) بەنزینخانەی تر بەهۆی فرۆشتنی بەنزینى خراپ و دەستکاریکردنى كوالیتییەکەى سزادران

    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    ئێران.. شەڕێکی قورسی دژ بە دیکتاتۆرییەت!

    بایدن بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کوژرانی ئەیمەن زەواهیری سەرۆکی ڕێکخراوی قاعیدە ڕادەگەیەنێت

    بایدن بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کوژرانی ئەیمەن زەواهیری سەرۆکی ڕێکخراوی قاعیدە ڕادەگەیەنێت

    رێكەوتنی ئیستانبوڵ و دابەزینی نرخی گەنم لە جیهان

    رێكەوتنی ئیستانبوڵ و دابەزینی نرخی گەنم لە جیهان

    پێدەچێت تورکیا بە مۆڵەت نیشتیمانمان تۆپباران بکات

    پێدەچێت تورکیا بە مۆڵەت نیشتیمانمان تۆپباران بکات

    دەستگیکردنی مەلایەک بە تۆمەتی دەستدرێژی سێکسی بۆ سەر ٤ مناڵ لە مەغریب

    پێـشێلکـردنی مافەکانی منـداڵانی کورد..

  • تەندروستی و ژیان
    • All
    • تەندروستی و ژیان
    • خواردن
    • ستایل
    • کۆمەڵایەتی
    جێندەر پەیوەندیی بە جۆری حەزی سێکسیەوە نیە

    جێندەر پەیوەندیی بە جۆری حەزی سێکسیەوە نیە

    گژوگیا بۆمان دێت

    گژوگیا بۆمان دێت

    ئامۆژگاری بۆ پەروەردەکردنی منداڵ

    ئامۆژگاری بۆ پەروەردەکردنی منداڵ

    چۆنیەتی ئەنجامدانی ماکیاژێکی سووک

    چۆنیەتی ئەنجامدانی ماکیاژێکی سووک

    جگەرەکەت هەڵکە…

    پرسی فێمێنیزم و کێشەکانی ژنی کورد

    رۆژی جیهـانی (بـۆ منـداڵەکەت بخوێـنـەوە)..

    رۆژی جیهـانی (بـۆ منـداڵەکەت بخوێـنـەوە)..

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵەهەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    گرنگییه‌كانی دیالۆگ لە چیرۆکی منداڵاندا..

    • تەندروستی و ژیان
    • ستایل
    • کۆمەڵایەتی
    • خواردن
    • هەمەڕەنگ
  • سپۆرت
    بۆ یەکەم جار لە مێژووی عێراقدا مەدالیای زێڕین لە بەرزکردنەوەی قورسایی

    بۆ یەکەم جار لە مێژووی عێراقدا مەدالیای زێڕین لە بەرزکردنەوەی قورسایی

    کاریبی بۆتە چێژوانی ئەستێرە خیانەتکارەکان

    کاریبی بۆتە چێژوانی ئەستێرە خیانەتکارەکان

    بەرشەلۆنە یان ڕیاڵ مەدرید

    بەرشەلۆنە یان ڕیاڵ مەدرید

    موای تــــــای گەیشتە کوردستان

    موای تــــــای گەیشتە کوردستان

    ھەڵبژاردەی کام ووڵات جامی یۆرۆ بەرزدەکاتەوە!

    ھەڵبژاردەی کام ووڵات جامی یۆرۆ بەرزدەکاتەوە!

    سه‌یدسادق-یش په‌یامی‌ نارد ‌

    سه‌یدسادق-یش په‌یامی‌ نارد ‌

    دەسکەوتی مـــــــانەوە

    دەسکەوتی مـــــــانەوە

    مەکوان لە شۆگی (شەترەنجی یابانی) سەرکەوتووە

    مەکوان لە شۆگی (شەترەنجی یابانی) سەرکەوتووە

    لە فەلسەفەى مانشافتەوە بۆ لاماسیاى بەرشلۆنە

    لە فەلسەفەى مانشافتەوە بۆ لاماسیاى بەرشلۆنە

  • ڤیدیۆ کلیپ
    ڕێبوار مورادی (ناز)

    ڕێبوار مورادی (ناز)

    دەشتی کەلهوری (واران)

    دەشتی کەلهوری (واران)

    سەنا بەرزنجی (هەر ئەگەڕێم)

    سەنا بەرزنجی (هەر ئەگەڕێم)

    چنار (بەسە)

    چنار (بەسە)

    موراد کاوە (بیری خاک)

    موراد کاوە (بیری خاک)

    چۆپی فەتاح (دە بێرۆ)

    چۆپی فەتاح (دە بێرۆ)

    پاڤێل و گیتارەکەی دویتێکی جوانی خۆشەویستین

    پاڤێل و گیتارەکەی دویتێکی جوانی خۆشەویستین

    سەمیرە کارزان (تۆم دەوێ)

    سەمیرە کارزان (تۆم دەوێ)

    میران عەلی (وەرە لام)

    میران عەلی (وەرە لام)

  • وێب تیڤی
    ئیلۆن ماسکی کوردی دەناسیت؟

    ئیلۆن ماسکی کوردی دەناسیت؟

    خانمانی گلاریس

    خانمانی گلاریس

    ئایا مەنعی سروشتی زیانی بۆ پیاوان هەیە، ئەی دەکرێ ببێتە هۆکاری نەزۆکی؟

    ئایا مەنعی سروشتی زیانی بۆ پیاوان هەیە، ئەی دەکرێ ببێتە هۆکاری نەزۆکی؟

    شیڤان پەروەر: دەوڵەت بە شێخ و مەلاو سەید و مەزهەب دروست نابێت

    شیڤان پەروەر: دەوڵەت بە شێخ و مەلاو سەید و مەزهەب دروست نابێت

  • میدیاکان
No Result
View All Result
  • چاند و هونەر
    • All
    • سینەما و تیڤی
    • شانۆ
    • شێوەکاری و فۆتۆگرافی
    • ناوداران
    • هونەری
    فیلمی سینەمایی “ئەزموون” لە دەرهێنانی “شەوکەت ئەمین کورکی” ئامادەی نمایش کردنە

    فیلمی سینەمایی “ئەزموون” له شاری ئه‌بووزه‌بی لە وڵاتی ئیماڕات نمایش کرا

    لە سێگۆشەی جیهانیی «قەڵای هەولێر»، «کەتیبەی بێستوون» و «هەورامان» تا پاراستنی زمان، ژن، ژینگە و پەرەپێدانی پەیوەندی نێوان زانایاندا

    عەباس غەزالی: محەمەدی ماملێ هونەرمەندێکی ڕەسەن و دڵسۆزی نەتەوە و نیشتیمانه‌که‌ی بوو

    بانگه‌وازی پێنجەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ئەنیمەیشنی “کەرکوک” بڵاوکرایه‌وه

    بانگه‌وازی پێنجەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ئەنیمەیشنی “کەرکوک” بڵاوکرایه‌وه

    “دەروازەی خەونەکان” لە حەفتا و سێیەمین فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “بەڕلین” وەرگیرا

    “دەروازەی خەونەکان” لە حەفتا و سێیەمین فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “بەڕلین” وەرگیرا

    فیلمی “ئەزموون” نوێنەری عێراق لە ئۆسکاری 2023 لە ئەمەریکا و ئەڵمانیا نمایش کرا

    فیلمی “ئەزموون” نوێنەری عێراق لە ئۆسکاری 2023 لە ئەمەریکا و ئەڵمانیا نمایش کرا

    هه‌ڵبژێردراوانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی «دهۆک» ناسێندران

    هه‌ڵبژێردراوانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی «دهۆک» ناسێندران

    لەلای من (ئەژی حەمە نوری) باشترین ئەکتەری فێستێڤاڵی شانۆی ھەولێر بوو

    لەلای من (ئەژی حەمە نوری) باشترین ئەکتەری فێستێڤاڵی شانۆی ھەولێر بوو

    ناساندنی ئەندامانی دەستەی دادوەرانی به‌شه‌ جۆراوجۆره‌کانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “دهۆک”

    ناساندنی ئەندامانی دەستەی دادوەرانی به‌شه‌ جۆراوجۆره‌کانی نۆهەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی “دهۆک”

    گرنگیدان بە بەرهەمەکانی “ئینگمار بێرگمان” و سینەمای سوید لە فێستیڤاڵی فیلمی “دهۆک”

    گرنگیدان بە بەرهەمەکانی “ئینگمار بێرگمان” و سینەمای سوید لە فێستیڤاڵی فیلمی “دهۆک”

    • هونەری
    • سینەما و تیڤی
    • شێوەکاری و فۆتۆگرافی
  • وتار و بیروڕا
    • All
    • ئێسپرێسۆ
    • دیمانە
    • وتار و بیروڕا
    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    سەردەمی کۆتاییهاتنی دیکتاتۆرییەت لە ئێران!

    کە زۆر هات قەواڵە بەتاڵە

    دەسەڵات و جیاکاری ناوچەیی

    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    ئێران.. ئالتەرناتیڤی دیموکراتیک لە تاقیکردنەوەدا!

    رەزا شـوان: کات و شوێن لە چیرۆکی منداڵان

    رۆڵـی گـرنگی مامۆسـتایـان

    خـەڵاتگـرانی (نـۆبـڵی ئـەدەبی منـداڵان ـ ٢٠٢٢)

    خـەڵاتگـرانی (نـۆبـڵی ئـەدەبی منـداڵان ـ ٢٠٢٢)

    تیشکێک لەسەرئەلبومەکەی خالید ڕەشیدو قسەیەکیش لەبارەی ئەنفالی ھونەری کوردی

    ئەوە خالید ڕەشید خەریکی چییە؟

    ئەودیووی جێندەر

    ئەودیووی جێندەر

    چۆن بتوانین بڕوابەخۆبوون بۆ مندالەکانمان دروست بکەین؟

    ڕێگەکانی وانە وتنەوە لە باخچەی منداڵاندا

    شوناسی ژن لەکۆمەڵە شیعری پاییزە یاد دا

    پشت لە مرۆڤ و ڕوو لە کتێب

    • وتار و بیروڕا
    • دیمانە
    • ئێسپرێسۆ
  • ئەدەب
    • All
    • ئەدەبی
    • ئەدەبی منداڵان
    • هۆنراوە
    • چیرۆک
    نامۆ

    نامۆ

    پیتێک لە دەروازەی چەند ڕێگەیەکی وانە وتنەوەدا

    خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

    خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

    ویترین

    وڵاتی باران

    ویترین

    ویترین

    پرسیارە بێ وەڵامەکان

    زەنگیانەی ئاویی

    هانـدانی منـداڵان بـۆ نووسیـنی چـیرۆک.. رەزا شـوان

    هانـدانی منـداڵان بـۆ نووسیـنی چـیرۆک.. رەزا شـوان

    دیداری ئەدەبی منداڵان

     ڕۆژێکی نمونەیی لە باخچەی منداڵاندا

    ئـەدەبی منـداڵان..

    ئۆپەرێتی: سلێمـانی لە دڵدایە

    • هۆنراوە
    • ئەدەبی
    • ئەدەبی منداڵان
    • چیرۆک
  • هەواڵ
    • All
    • ئابوری
    • جیهان
    • کوردستان
    (ژینا) چووە ریزی (نەمران)ەوە!

    (ژینا) چووە ریزی (نەمران)ەوە!

    ئیبراهیم تاتلیسس دووچاری ڕووداوی هاتوچۆ هات..

    ئیبراهیم تاتلیسس دووچاری ڕووداوی هاتوچۆ هات..

    هونەرمەند گۆڤار ئەنوەر ماڵئاوایی کرد

    هونەرمەند گۆڤار ئەنوەر ماڵئاوایی کرد

    (13) بەنزینخانەی تر بەهۆی فرۆشتنی بەنزینى خراپ و دەستکاریکردنى كوالیتییەکەى سزادران

    (13) بەنزینخانەی تر بەهۆی فرۆشتنی بەنزینى خراپ و دەستکاریکردنى كوالیتییەکەى سزادران

    عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

    ئێران.. شەڕێکی قورسی دژ بە دیکتاتۆرییەت!

    بایدن بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کوژرانی ئەیمەن زەواهیری سەرۆکی ڕێکخراوی قاعیدە ڕادەگەیەنێت

    بایدن بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کوژرانی ئەیمەن زەواهیری سەرۆکی ڕێکخراوی قاعیدە ڕادەگەیەنێت

    رێكەوتنی ئیستانبوڵ و دابەزینی نرخی گەنم لە جیهان

    رێكەوتنی ئیستانبوڵ و دابەزینی نرخی گەنم لە جیهان

    پێدەچێت تورکیا بە مۆڵەت نیشتیمانمان تۆپباران بکات

    پێدەچێت تورکیا بە مۆڵەت نیشتیمانمان تۆپباران بکات

    دەستگیکردنی مەلایەک بە تۆمەتی دەستدرێژی سێکسی بۆ سەر ٤ مناڵ لە مەغریب

    پێـشێلکـردنی مافەکانی منـداڵانی کورد..

  • تەندروستی و ژیان
    • All
    • تەندروستی و ژیان
    • خواردن
    • ستایل
    • کۆمەڵایەتی
    جێندەر پەیوەندیی بە جۆری حەزی سێکسیەوە نیە

    جێندەر پەیوەندیی بە جۆری حەزی سێکسیەوە نیە

    گژوگیا بۆمان دێت

    گژوگیا بۆمان دێت

    ئامۆژگاری بۆ پەروەردەکردنی منداڵ

    ئامۆژگاری بۆ پەروەردەکردنی منداڵ

    چۆنیەتی ئەنجامدانی ماکیاژێکی سووک

    چۆنیەتی ئەنجامدانی ماکیاژێکی سووک

    جگەرەکەت هەڵکە…

    پرسی فێمێنیزم و کێشەکانی ژنی کورد

    رۆژی جیهـانی (بـۆ منـداڵەکەت بخوێـنـەوە)..

    رۆژی جیهـانی (بـۆ منـداڵەکەت بخوێـنـەوە)..

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵەهەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    کاتێك منداڵە هەرزەکارەکان دەبنە قوربانی چێژی پەنهانی باوان (دایك و باوك)

    گرنگییه‌كانی دیالۆگ لە چیرۆکی منداڵاندا..

    • تەندروستی و ژیان
    • ستایل
    • کۆمەڵایەتی
    • خواردن
    • هەمەڕەنگ
  • سپۆرت
    بۆ یەکەم جار لە مێژووی عێراقدا مەدالیای زێڕین لە بەرزکردنەوەی قورسایی

    بۆ یەکەم جار لە مێژووی عێراقدا مەدالیای زێڕین لە بەرزکردنەوەی قورسایی

    کاریبی بۆتە چێژوانی ئەستێرە خیانەتکارەکان

    کاریبی بۆتە چێژوانی ئەستێرە خیانەتکارەکان

    بەرشەلۆنە یان ڕیاڵ مەدرید

    بەرشەلۆنە یان ڕیاڵ مەدرید

    موای تــــــای گەیشتە کوردستان

    موای تــــــای گەیشتە کوردستان

    ھەڵبژاردەی کام ووڵات جامی یۆرۆ بەرزدەکاتەوە!

    ھەڵبژاردەی کام ووڵات جامی یۆرۆ بەرزدەکاتەوە!

    سه‌یدسادق-یش په‌یامی‌ نارد ‌

    سه‌یدسادق-یش په‌یامی‌ نارد ‌

    دەسکەوتی مـــــــانەوە

    دەسکەوتی مـــــــانەوە

    مەکوان لە شۆگی (شەترەنجی یابانی) سەرکەوتووە

    مەکوان لە شۆگی (شەترەنجی یابانی) سەرکەوتووە

    لە فەلسەفەى مانشافتەوە بۆ لاماسیاى بەرشلۆنە

    لە فەلسەفەى مانشافتەوە بۆ لاماسیاى بەرشلۆنە

  • ڤیدیۆ کلیپ
    ڕێبوار مورادی (ناز)

    ڕێبوار مورادی (ناز)

    دەشتی کەلهوری (واران)

    دەشتی کەلهوری (واران)

    سەنا بەرزنجی (هەر ئەگەڕێم)

    سەنا بەرزنجی (هەر ئەگەڕێم)

    چنار (بەسە)

    چنار (بەسە)

    موراد کاوە (بیری خاک)

    موراد کاوە (بیری خاک)

    چۆپی فەتاح (دە بێرۆ)

    چۆپی فەتاح (دە بێرۆ)

    پاڤێل و گیتارەکەی دویتێکی جوانی خۆشەویستین

    پاڤێل و گیتارەکەی دویتێکی جوانی خۆشەویستین

    سەمیرە کارزان (تۆم دەوێ)

    سەمیرە کارزان (تۆم دەوێ)

    میران عەلی (وەرە لام)

    میران عەلی (وەرە لام)

  • وێب تیڤی
    ئیلۆن ماسکی کوردی دەناسیت؟

    ئیلۆن ماسکی کوردی دەناسیت؟

    خانمانی گلاریس

    خانمانی گلاریس

    ئایا مەنعی سروشتی زیانی بۆ پیاوان هەیە، ئەی دەکرێ ببێتە هۆکاری نەزۆکی؟

    ئایا مەنعی سروشتی زیانی بۆ پیاوان هەیە، ئەی دەکرێ ببێتە هۆکاری نەزۆکی؟

    شیڤان پەروەر: دەوڵەت بە شێخ و مەلاو سەید و مەزهەب دروست نابێت

    شیڤان پەروەر: دەوڵەت بە شێخ و مەلاو سەید و مەزهەب دروست نابێت

  • میدیاکان
No Result
View All Result
CHRA.TV
No Result
View All Result
Home ئەدەب

کتێبی_شیعری دوای ڕاپەڕین وچەند سەرنجێک

Sadiq Rwandze by Sadiq Rwandze
19/06/2020
in ئەدەب, ئەدەبی
3 0
0
1
SHARES
135
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

سەدیق سەعید ڕواندزی

بێگومان ڕاپەڕین، وەرچەرخانێکی مێژوویی گرنگ بوو لە ژیانی ئێمەدا.کە تیایدا کۆتایی بەو ستەمە سیاسی و نەتەوەییە ھێنا، کە ساڵانێکی زۆربوو ڕژێمە یەک لە دوای یەکەکانی عێراق، بەرامبەر بە کورد پەیڕەویان دەکرد.بۆیە کە باسی دوای ڕاپەڕین دەکەین، ئەوا بەرقۆناغێکی جیاواز لە ھەموو ڕووێکەوە دەکەوین، کە دابڕانێکی مێژوویی و فەرھەنگی و ژیارییە، لە قۆناغەکانی پێشووتر.دوای ڕاپەڕین ھەر تەنھا ڕەھەندێکی مێژوویی و سیاسی نییە، بەڵکو کولتووری و فەرھەنگیشی ھەیە. بۆیە دەکرێ بپرسین کامانەن ئەو سیما ئەدەبی و کولتوورییانەی دوای ڕاپەرین، کە کۆمەڵگەی کوردی پێ دەناسرێتەوە؟ ئەدەبی دوای ڕاپەڕین، بە ھەموو ژانرەکانییە لە ڕووی فۆڕم و ناوەڕۆکەوە، بە چی جیا دەکرێتەوە لە ئەدەبی قۆناغەکانی دیکە.بۆنموونە: کە باسی ڕوانگە دەکەین، دەزانین مەبەست لە سەرەتای ھەفتاکانی سەدەی ڕابردووە، کە باسی سیبمولگەرایی و قۆناغی تەلیعییەکان دەکەین، ئەوا دیارە کە مەبەستمان شیعری سەرەتای ھەشتاکانە. بەڵام کە باسی ئەدەب یان شیعری دوای ڕاپەڕین دەکەین، ئەوا تا ڕادەیەک ئێمە لە بەردەم ناسینەوەی قۆناغ و چەمکێکی ئاڵۆزداین. ئەمە وێرای ئەوەی کە دەبێ ھەموو ئەو سیما ھونەرییانە دیاری بکەین کە ئەو قۆناغەی پێ دەناسرێتەوە. بۆیە یەکێک لەو گرفتانەی لە ناسینەوە و ڕاڤەکردنی ئەو قۆناغە ڕووبەڕووی دەبینەوە ئەوەیە، کە مەبەستمان لە شیعرەکانی دوای ڕاپەڕین چییە. کام قۆناغ و مێژوومان مەبەستە. چونکە زەمەنی دوای ڕاپەڕین، نزیک دەبێتەوە لە سێ دەیە، واتا سی ساڵ. ئەگەر ھەریەک لەو دەیانە، بخەینە نێو کۆنتێکسێکی مێژووییەوە، ئەوا ئێمە لە بەردەم سێ قۆناغی جیاوازداین. دەیەی یەکەم ساڵانی نێوان(١٩٩١-٢٠٠١)دەگرێتەوە. دەیەی دووەم دەکەوێتە نێوان ساڵانی(٢٠٠١_٢٠١١) دەیەی سێیەمیش، ساڵانی نێوان(٢٠١١ تاکو ئێستا ٢٠١٩دەگرێتەوە). کەواتە شیعری دوای ڕاپەڕین، بە تەنھا شوناسەکەی لە قۆناغێک و زەمەنێکی دیاریکراودا بەرجەستە نابێت.ھاوکات لە ھەریەک لەو قۆناغانە، کۆمەڵێک شاعیرو دەقی شیعری دەرکەوتوون کە دەبێ لە ئاستی فۆڕم و ناوەڕۆکدا، لە یەکتریان جیابکەینەوە. شیعری دوای ڕاپەڕین، دەستەواژەیەکی ئەدەبی گشتگیرە. واتە ئەو شیعرانەی دوای ڕاپەڕین نووسراون، کەواتە ئەو شیعرانە، دەقی ئەو شاعیرانەش دەگرێتەوە کە شاعیری بەرلە ڕاپەڕینن بەڵام شیعری دوای ڕاپەڕینیان ھەیە. ھەرچی شاعیرانی دوای ڕاپەڕینە،ئەوا مەبەستەکە ڕوون و دیارە، کە ئەو شاعیرانە دەگرێتەوە، کە دەرکەوتە و بەرھەمی زەمەنی دوای ڕاپەڕینن.بۆیە گرنگە لە کاتی لێکۆڵینەوە لە شیعری ھەر قۆناعێکدا، پۆڵینبەندییەکی مێژوویی و زەمەنی بکەین، بۆ ئەوەی ببێتە دەروازەیەک بۆ ناسینەوەی ئەدگارە شیعرییەکانی ئەو قۆناغە.کتێبی(شیعری دوای ڕاپەڕین) ناونیشانی کتێبێکی (ئەحمەدی مەلا)یە و لە بارەی شیعری دوای ڕاپەڕینەوە نووسراوە. یەکێک لەو پرسیارانەی خوێنەر بەرلە خوێنەوەی کتێبەکە ڕووبەڕووی دەبێتەوە ئەوەیە، کە مەبەست کام شیعرە لە دوای ڕاپەڕین. چونکە وەک باسمان کرد، ڕاپەڕین نزیک دەبێتەوە لە سێ دەیە، ئاخۆ لە ماوەی ئەو سێ دەیەدا، شیعری دوای ڕاپەڕین، ھەموویان لە ڕووی ناوەڕۆک و گوتارو ئەزموونی شاعیرانەوە، ھاوشێوە و وەک یەکترین؟ یان لە ھەر قۆناغێک لەو قۆناغانە، ئێمە بەر شیعری جیاوازو دەقێکی تر دەکەوین.ئایا شیعری سەرەتای نەوەدەکانی دوای ڕاپەڕین، کە قۆناغێکی خڕۆشاوی سیاسییە و گوزارشت لە ئازادبوونی مرۆڤی کورد دەکات، وەک شیعری دەیەی سێیەمی قۆناغی ڕاپەڕینە کە تەکنەلۆژیا ھەموو جوانییەکانی کاڵکردۆتەوە؟ بۆیە ناونیشانی کتێبەکە، ناونیشانێکی گشتگیرە، بەڵام دەلالەتێکی ڕوونی نییە. چونکە وەک لە سەرەتای ئەم وتارەوە ئاماژەمان پێکرد، شیعری دوای ڕاپەڕین، واتا کۆی ئەو شیعرانە دەگرێتەوە کە لە دوای ڕاپەڕینەوە نووسراون، لە نێو شیعری دوای ڕاپەڕینیشدا، دەکرێ شیعری شاعیرانی دیکەش ھەبن.ھاوکات ئەگەر بە پێوەری بۆچوونەکانی نووسەر بێت کە لە کتێبەکەیدا خستوویەتییە ڕوو کە دەڵێت:_(شیعر زەمەنی نییە) ئەوا نەدەبوو ئەوکتێبە ئەمە ناونیشانەکەی بووایە، چونکە شیعری دوای ڕاپەڕین،واتا زەمەنی دوای ڕاپەڕین، بێگومان مەبەستمان لە زەمەنی مێژووییە نەک فیزیکی، ئەمە لەلایەک، لەلایەکی ترەوە، ناوەڕۆکی کتێبەکە، لە بارەی ئەزموونی ھەفت شاعیری گەنجی دوای ڕاپەڕینە. کەواتە ئێمە لێرەدا لە بەردەم شیعری شاعیرانی دوای ڕاپەڕینین، نەک شیعری دوای ڕاپەڕین، کە دوو دەستەواژەی جیان لە یەکتری و ھەریەکەیان ئاماژەیەکی سەربەخۆ دەگەیەنێت.چونکە کتێبەکە، تەنھا خوێنەوەیە بۆ ئەزموونی ئەو چەند شاعیرە کە نەوەی دوای ڕاپەڕینن.بۆیە دەبوو ناونیشانی کتێبەکە، بە بڕوای من بە جۆرێکی دیکە بووایە. وێرای ئەمەش، دەکرێ بپرسین ئایا دەتوانین ھەموو شیعری دوای ڕاپەڕین لە ئەزموونی ھەفت شاعیرکۆبکەینەوە؟ کە ھەندێکییان لە ڕووی زمانی شیعریی و دنیابینی شیعریشەوە، ئەزموونێکی سادە و ساکاریان ھەیە؟ئایا ئەمە پێوەرێکی ئەدەبی گونجاوە، بۆ ھەڵسەنگاندنی شیعرەکانی قۆناغێکی دیاریکراو کە ئەویش دوای ڕاپەڕینە؟خوێنەر کاتێ ناونیشانی کتێبەکە دەبینێت، بیری بۆ ئەوە دەچێت کە ناوەڕۆکەکەی لێکۆڵینەوە و دەرخستنی ئەدگارەکانی شیعریی دوای ڕاپەڕینە لە ڕووی فۆرم و ناوەڕۆک و دونیابینی شاعیرانەوە. کەچی کاتێ کتێبەکە دەخوێنینەوە،دەبینین تەنھا لە بارەی ئەزموونی ھەفت شاعیرەوە دواوە.بۆیە دەبوو سەرەتا نووسەری کتێبەکە، ئەزموونی شیعری دوای ڕاپەڕین ئاماژە پێ بدات و سیماکانی ئەو قۆناغە دیاری بکات، ئەوکات لە بارەی شیعری ئەو شاعیرانە دوابا. بۆ ئەوەی خوێنەری کتێبەکە بەرچاو ڕوونییەکی ھەبێت، کە چۆن شیعری دوای ڕاپەڕین لە قۆناغەکانی دیکە جیا بکەینەوە.یاخود کامەیە ئەو دابڕانە زمانی و بابەتی و مەعریفییەی، شیعری دوای ڕاپەڕین، لە شیعری قۆناغەکانی ترجیا دەکاتەوە. بێگومان وەک خوێنەرێک لەو کتێبەدا، بەر ھەندێک بۆچوونی ڕەھا کەوتم، کە بۆمن جێگەی پرسیارو گومان بوون لەوەی کە چۆن نووسەری کتێبەکە( کە نووسەرو شاعیرێکی دیارە) بۆچوونی لەو شێوەیە بێ ھەموو ساغکردنەوەیەکی زانستی و شڕۆڤەیەکی شیعرییانە لە ھەموو ڕووێکەوە دەردەبڕێت.بەراوردکردنی دوو قۆناغ، دوو ئەزموونی شیعری، لە پەراوێزی بۆچوونێکی ڕاگوزەر نابێت، بەڵکو دەبێ بە پێی میتۆدێکی بەراوردکاری شیکاری دەق، ئەو جیاوازییانە دەربخەین. بەشێک لە بۆچوونەکانی ئەحمەدی مەلا لەو کتێبەدا، بۆمن وەک خوێنەرێک جێگەی لە سەر وەستان و سەرسوڕمان بوون، کە چۆن ئەمە دەنووسێت! بۆنموونە:_لەلاپەڕە ٩٠ی کتێبەکەیدا نووسیویەتی:_( بانگەشەکردنی شەو وەک چارەسەرێک خەونی زۆربەی شاعیرانی کلاسیکە، بەڵام شاعیر غەمگین بۆڵی دێت بە زمانێکی نوێ باسی شەو دەکات، کاتێ دەڵێ:_(نیوە شەوان بە شووشەی پەنجەرەی ژوورەکەمەوە دەنووسێیت). تاکو ئێستا، لە مێژووی ڕەخنە و لێکۆڵینەوەی ئەدەبی کوردیدا، نەمبینیوە ھیچ نووسەرێک بوێری ئەوەی ھەبێت، زمانی شیعری شاعیرێکی گەنجی سادە نووسی دوای ڕاپەڕین، بە جیاوازتر لە زمانی شیعری کلاسیک بزانێت. بیرمەندی گەورەی کورد(مسعود محمد) دەڵێت:(ھەر دێڕە شیعرێکی نالی ئەوە دەھێنێت چەندین ساڵ لێی بکۆڵیتەوە). شیعری کلاسیکی کوردی، نەک ھەر پێوانە و بەراورد ناکرێت بە شیعری دوای ڕاپەڕین، بەڵکو کلاسیک لە مێژووی شیعری کوردیدا، قۆناعێکی دووبارە نەبووەوەیە.دەیان شاعیر دەتوانن لاسای شێرکۆ بێکەس و پەشێو و بکەنەوە، بەڵام کێ دەتوانێت وەک نالی و مەحوی بنووسێت؟ پاشان دەکرێ بپرسین، لەو دێڕە شیعرییەی غەمگیندا، زمانی نوێ لە کوێدایە؟ مەگەر ئەو موفرەدانەی ئەو لەو دێڕە شیعرە و شیعرەکانی دیکەشیدا بەکاریان دێنێت، سەد ساڵ نییە بەشێکن لە زمان و شیعری کوردی؟ئەم دێڕە، چ داھێنان و جوانییەکی تێدایە، کە وەک داھێنان و نوێگەریەک لە زمانی شیعری شاعیرانی کلاسیک بیبینین؟لەو کۆمەڵە شیعرەی شاعیر کە ئەو وەک نموونەی ڕاڤەکردنی شیعری لە کتێبەکەی خۆی ھێناویەتییەوە،نەک ھەر زمانێکی نوێیان تێدانییە، بەڵکو ھەمان زمانی شاعیرانی دیکەیە، کە گۆرانی شاعیرنیو سەدە زیاتر لە مەو بەر، زۆرھونەرییانەتر شیعری پێ نووسیوە.ھەروەھا نووسەر لەلاپەڕە٨٤ی کتێبەکەیدا، نووسیویەتی:_(یەکێک لە ڕەگەزەکانی شیعری دوای ڕاپەڕین سەرھەڵدانی منە.ئیتر دەق دەیەوێت گوزارشت لە ڕوحی تاک بکات،نەک ڕوحی میللەت کە لە شیعری شەست و ھەفتاکان دەبینرێت). ڕوون و دیارە کە شیعری دوای ڕاپەڕین بە گشتی،ئەزموونێکی خود گەراییە لەوەی بابەتی بێت. دیارە ئەمەش بۆ گۆڕانکاری لە ھەڵومەرجی کۆمەڵایەتی و سیاسی و سایکۆلۆژی مرۆڤی کورد دەگەڕێتەوە. بەڵام پرسیار لێرەدا ئەوەیە، منی دوای ڕاپەڕین، لە چیدا جیاواز دەکەوێتەوە لە منی قۆناغەکانی دیکەی شیعری کوردی؟ھیچ نەبێت من لە قۆناغەکانی دیکەی شیعری کوردیدا، پەیامێک و گوتارێکی ھەبووە، بەڵام کام پەیام لە گوتاری بەشێکی زۆری شاعیرە گەنجەکانی دوای ڕاپەڕین ھەیە؟. ئێمە لێرەدا، نموونەیەک دێنێنەوە. گۆرانی شاعیر نیو سەدە زیاتر لەمەو بەردەڵێت:
ھەرچەند دەکەم ئەو خەیاڵەی کە پێی مەستم.
بۆم ناخرێتە ناو چوارچێوەی ھەڵبەستم..
غەمگین بۆڵیش دەڵێت:_
بمخەنە ناو قۆدییەک..
سەرم لە سەر داخەن..
ئەگەر بە وردی سەرنج لەو دوو کۆپلە شیعرییە بدەین(بە مانای بەراوردکردن نا)، ئایا ھەست بەوە ناکەین کە منی گۆران، منێکی چەند داھێنەرتروجیاوازترە لە منی دوای ڕاپەڕین؟ کە نووسەری کتێبەکە لای وایە ڕەگەزێکی نوێیە لە شیعر.ئایا گۆران لێرەدا بانگەشەی ڕوحی میللەت دەکات، یان وەک سایکۆلۆژستێک دەیەوێت ئەو دیو خەیاڵەکانی بخوێنێتەوە؟پاشان نووسەر ھەر خۆی لە کتێبەکەیدا بۆچوونەکانی خۆی ڕەتدەکاتەوە و دەکەوێتە پارادۆکسی واتاوە.چونکە لەڵاپەڕ ٩٣ی کتێبەکەیدا، ئەمجارەیان دەنووسێت:_(لە شیعری غەمگین بۆڵیدا کە (شیعری دوای ڕاپەڕینە) شتێک ھەیە پێی دەڵێن واقیع و بانگەشە دەکات).دەکرێ بپرسین ئەگەر شیعرێک وەک دروشم بانگەشەی واقیع بکات، جا ھەر جۆرە واقیعێک بێت، شیعرێکی(خودی ومن)یە یان(کۆمەڵی و حەشاماتی)؟ لەکاتێکدا ئەحمەدی مەلا ڕەخنە لە شیعری ھەفتاکان دەگرێت کە ڕوحی میللەت دەدوێنن. بە مەرجێک شاعیرانی ھەفتاکان، ئەگەر ئەو بانگەشەشیان کردبێت،پەیام و ئامانجێکی دیاریکراویان ھەبووە کە خۆی لە ڕیفۆرمکردنی کۆمەڵگە و خوێندەواریی و وستانەوە لە دژی ئەقڵی دەرەبەگایەتی و ئایدۆلۆژییەوە بینیوەتەوە. بەڵام شاعیرێک ئەگەر بانگەشەی ئەوە بکات(لە نێو قۆدییەکدا)بیشارنەوە! دەتوانێ چی لە ژیانی خۆی و ئێمەش بگۆڕێت؟ لە کاتێکدا نووسەری کتێبەکە، باسی یاخیبوون لە شیعری گەنجانی دوای ڕاپەڕین دەکات! یاخیبوونێک ئەگەر دەرەنجامەکەی داھێنان و گۆڕینی واقیعێکی کۆن بە نوێ نەبێت، جگە لە دروشم کە دەشێ خوێنەران فریو بدات، ھیچی ترە؟ئاخۆ ھیچ شتێکیش ھێندەی دروشم و دروشمکاری، لە کۆمەڵگەی ئێمەدا بوونی ھەیە و باوە؟ئەو لەکاتێکدا باسی واقیع لە شیعری غەمگین دەکات، ھەرخۆی لەلاپەڕە ٣٠ی کتێبەکەدا دەنووسێت:(خودی واقیع شوێنێکی شیعری نییە). بێگومان لە زۆر شوێنی کتێبەکەدا، نووسەر بۆچوونی دژ بەیەک دەردەبڕێت. ڕەنگە بەشێکی ئەو ھاودژییە لە گەیاندنی مانادا، پەیوەندی بەوەوە ھەبێت کە نووسەر ئەم وتارانەی لەکات و ساتی جیاوازدا نووسیوە. چونکە ئەگەر ھەڵەنەبم، ناوەڕۆکی ئەو کتێبە، پێشتر بە شێوەی وتاری جیاجیا لە گۆڤاری(ئەدەبی سەردەم) بڵاوکراونەتەوە کە من خۆم خوێندوومنەتەوە. بەڵام کاتێ لە دووتوێی کتێبێکدا کۆی وتارەکان بە یەکەوە بڵاودەکرێنەوە، ئەوا خوێنەر باشتردەتوانێت بەراوردی ناوەڕۆکی نووسینەکان بکات. چونکە ھەمووی لە بەردەست و دیدەن.نووسەر لە شوێنێکی دیکەی کتێبەکەیدا دەنووسێت:(نەوەی شیعری دوای ڕاپەڕین، ھەست دەکات سنوورێک لە نێوان ئەوان وڕابردوو ھەیە.کەلەپووری باوک فریای ئەوان ناکەوێت و ڕەتیدەکەنەوە).بە بۆچوونی خۆم، شتێکی نوێمان نەگوتوە، ئەگەر بڵێین سنوورێک لە نێوان نەوەی پێش و پاش ڕاپەڕین ھەیە.ئەو سنوورە لە یەک کاتدا، سنوورێکی مێژوویی، کۆمەڵایەتی و ژیارییە.ئەو سنوورە، بەرمەبنای ئەو گۆڕانکاریەیە کە ڕاپەڕین لە ژیانی ئێمەی دێنێتە ئاراوە.کە وەرچەرخانێکی گەورە بوو.بەڵام پرسیارە گرنگەکە ئەوەیە،لەو دیو سنووری دوای ڕاپەڕینەوە، ئەو نەوەیە توانی چی بکات؟ چ داھێنانێک بکات جیاوازتر لە پێشووتر؟توانی ئەزموونێکی دیکە و گوتارێکی دیکەی شیعری جیاواز دروست بکات.یاخود ئەزموونی بەشێک لەو شاعیرانە کەلەپووری باوکییان ڕەتدکردۆتەوە.لە کاتێکدا نووسەری کتێبەکە نموونەی لە شیعری شاعیرێکی گەنجی دوای ڕاپەڕین ھێناوەتەوەکە(ڕێبین ئەحمەد خدر)ە و لە شیعرەکەیدا دەڵێت:_
باپیرم خەونێکی دی..
باوکیشم ھەمان خەونی دی.
منیش ھەمان خەونە ئێستا دەیبینم..
ئەگەر شاعیرێک، ھەمان خەونی باوک و باپیرانی ببینێت،ئاخۆ دنیای گەورەکانی ڕەتکردۆتەوە، یان لەبەریگرتۆتەوە؟بینینی جیاوازییانەی شاعیرێک لە ڕابردوودا،تێپەڕاندنی ژیانی باوک و باپیران، بە کەسێک دەکرێت کە دوای سەد ساڵ ھەمان خەونی ئەوان ببینێتەوە؟یان دەبێ خەونێکی جیاوازتر ببینێت؟مەگەر نوێ لە کوێ دایە؟ دابڕان لە ڕابردوو چۆنە؟ ئەگەر جیاوازتر لە ڕابردوو بیرنەکەینەوە و دنیا نەبینین؟ئاخۆ دنیابینی ئەو شاعیرە، ئەو گوتارەشی کە لەو شیعرەدا بوونی ھەیە، ھاوتەریبە و یەکدەگرێتەوە لە گەڵ بۆچوونەکانی نووسەری کتێبەکە؟ لە کاتێکدا ڕێبین ئەم شیعرە دەنووسێت، ئەحمەدی مەلا، پەسنی دەدات ودەڵێت:_(ڕێبین نایەوێ ئاور لە کەلەپووربداتەوە،بەڵکو ئەو شاعیرە جیھانی گەورەکان ڕەتدەکاتەوە).بە مەرجێک ئەمە شیعری ئەو شاعیرەیە کە ھیوادارم خوێنەران سەرنجی بدەن، ئەوکات دەردەکەوێت، کە بە ڕاست ئەو شاعیرە گەنجەی دوای ڕاپەڕین، جیھانی گەورەکانی ڕەتدکردۆتەوە؟!! بە داخەوە ئەم بۆچوونانە، لە گوتاری نووسەرێک ناچێت، کە خۆی شاعیرە و لە بارەی شیعری کوردیشەوە، ئاگایەکی زۆرو وردی ھەیە.باسێکی دیکە لە کتێبەکەدا، کە بۆ من جێگەی سەرنج و پرسیاربوو ئەوەیە، کە نووسەر لە لاپەڕە ٦٧دا دەنووسێت:(ئەو شیعرانەی کە لە ھەولێر دەنووسرێن شیعری تاریکییەکانن،شیعری سێبەرەکان وشیعری ژێر زەمین و خۆشاردنەوەن) بەڵام (ئەو شیعرانەی لە سلێمانی دەنووسرێن شیعری ڕووناکین،شیعری فڕین و حەوشەکانن). وەکو خوێنەرێک، نازانم مەبەستی نووسەر لە(تاریکی ھەولێر) و(ڕووناکی سلێمانی)چییە؟!. جگە لەوەی دەلالەتێکی سیاسی ھەیە کە کەسانێک بڕوایان وایە، سلێمانی ئازادترە لە ھەولێرو دەبێ لەوی َ لە ژێر زەمینەکانەوە بنووسی. ئەم بۆچوونە، بۆچوونی ئەدیبەکان نییە، بەڵکو بۆچوونی سیاسی و ئایدۆلۆژستەکانە، بۆچوونی ئەوانەیە، کە زۆرجار ھەولێروسلێمانی بە کۆریای باکوورو باشوور دەناسێنن.شیعری ژێر زەمینی لە ھەولێردا،دەستەواژەیەکی نوێیە لە پاش ڕاپەڕینەوە بۆ من وەک خوێنەرێکی بەردەوامی شیعرکە گوێبیستی دەبم.من وەک خوێنەرێک حەزمدەکرد، بە میتۆدێکی شیکاری و ڕاڤەکاری، نووسەری کتێبەکە ئەوەم بۆ شیبکاتەوە، کە چۆن شیعرە تاریکەکانی ھەولێر، لە شیعرە ڕووناکەکانی سلێمانی جیابکەینەوە؟ کام ئەدگارو خاسییەت لە یەکتریان ھەڵاوێرد دەکات.بۆ ئەوەی باشترو ڕوونتر ئەو بۆچوونەی بپێکابا. دواتر ئێمە شیعرێکی غەمگین بۆڵی، کە شاعیرێکی ھەولێرییە، لەگەڵ شیعرێکی شاڵاو حەبیبە، کە شاعیرێکی سلێمانییە، بە یەکەوە دەنووسین، بزانم ھیچ جیاوازییەکییان ھەیە؟.شاڵاوحەبیبە دەنووسێت:_
پەردەکە جوان دەپشکنم..
ژنەکەم نووستووە ناھێڵم ھەتاو بانگی کا…
غەمگین بۆڵیش دەنووسێت:_
بەم نیوە شەوە.. دەنگی گوللەیەک
ژوورەکەمی پر کرد لەگومان..
گریمان، ئەگەر ناوی ھەردووشاعیرەکە، لە سەر شیعرەکانییان بسڕینەوە، کێ دەزانێت کامەیان ھەولێری و کامەیان سلێمانییە؟ئایا جیاوازییەکی ئەو تۆ لە نێو ئەو دوودەربڕینە سادە و ساکارە ھەیە؟ئەی نووسەری کتێبەکە خۆی جەخت لەوە ناکاتەوە، کە خودی واقیع شوێنێکی شیعری نییە، مەگەر سلێمانی و ھەولێر، تۆخکردنەوەیەکی دیموگرافی و کۆمەڵایەتی و واقیعی نێوان دوو شار نییە؟. من دەزانم نووسەر مەبەستی لە تاریکی ھەولێرو ڕووناکی سلێمانی میتافۆرە بۆ بابەتێک،بەڵام پرسیار لێرەدا ئەوەیە، کە ئەو خاسییەتانە ونن لە شیعرەکان، بۆ ئەوەی بەرمەبنای ئەو خاسییەتانە، جیاوازی لە نێوان شاعیرێکی ھەولێری و سلێمانی بکەین.لە کاتێکدا دەقێک نییە بە ناوی شیعری ھەولێرو ڕانیە و سلێمانی، چونکە شیعر(ئەگەر شیعر بێت!) دواجار ھەر شیعرە. تەنانەت لە کوردستانی باشووردا، سەد ئەوەندەی سنە و شنۆ، ھێمن و شیعرەکانی ناخوێنرێنەوە و خۆشەویست نین؟دواجار دەمەوێ ئاماژە بەوە بدەم، کە شیعری دوای ڕاپەڕین، شوناسێکی گەورە و ئاڵۆزە و لە ئەزموونی سادەی چەند شاعیرێک کورت ناکرێتەوە وەک ئەوەی لەو کتێبەدا باسکراوە.

*پەراوێز: ناوی کتێب:شیعری دوای ڕاپەرین، نووسینی:ئەحمەدی مەلا، زنجیرەی دۆسییەکانی سەردەم_ژمارە _ ٥١_ساڵی ٢٠١٩.

*ئەم بابەتە لەژمارە(٢٧٤)ی گۆڤاری ڕامان لە ٥/٣/٢٠٢٠ بڵاو کراوەتەوە…

Sadiq Rwandze

Sadiq Rwandze

Next Post
هونەرمەند عەتا چاوشین بە کۆرۆنا گیانی سپارد

هونەرمەند عەتا چاوشین بە کۆرۆنا گیانی سپارد

نوێترین بابەت

فیلمی سینەمایی “ئەزموون” لە دەرهێنانی “شەوکەت ئەمین کورکی” ئامادەی نمایش کردنە

فیلمی سینەمایی “ئەزموون” له شاری ئه‌بووزه‌بی لە وڵاتی ئیماڕات نمایش کرا

29/01/2023
نامۆ

نامۆ

29/01/2023

پیتێک لە دەروازەی چەند ڕێگەیەکی وانە وتنەوەدا

29/01/2023
خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

خـوێنـدنەوەیـەک بۆ رۆمـانی کـچی دورگـە بچکـۆلـەکە..

29/01/2023
عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

سەردەمی کۆتاییهاتنی دیکتاتۆرییەت لە ئێران!

29/01/2023
لە سێگۆشەی جیهانیی «قەڵای هەولێر»، «کەتیبەی بێستوون» و «هەورامان» تا پاراستنی زمان، ژن، ژینگە و پەرەپێدانی پەیوەندی نێوان زانایاندا

عەباس غەزالی: محەمەدی ماملێ هونەرمەندێکی ڕەسەن و دڵسۆزی نەتەوە و نیشتیمانه‌که‌ی بوو

29/01/2023
کە زۆر هات قەواڵە بەتاڵە

دەسەڵات و جیاکاری ناوچەیی

18/01/2023
لە نووسین “ساڵح محەمەد” کتێبی (کەسایەتییەکانی ڕواندز) بڵاوکرایەوە

لە نووسین “ساڵح محەمەد” کتێبی (کەسایەتییەکانی ڕواندز) بڵاوکرایەوە

18/01/2023
عێراق لە گۆڕەپانی تاقیکردنەوەدا!

ئێران.. ئالتەرناتیڤی دیموکراتیک لە تاقیکردنەوەدا!

18/01/2023
رەزا شـوان: کات و شوێن لە چیرۆکی منداڵان

رۆڵـی گـرنگی مامۆسـتایـان

18/01/2023

ئێمە باشترین تەوەرەکانی وردپرێسی پریمیۆمتان بۆ دەهێنین کە تەواون بۆ هەواڵ و گۆڤار و بلۆگی کەسی و هتد. بۆ زانیاری زیاتر سەیری لاپەڕەی نیشتنەوەمان بکەن.

  • چاند و هونەر
  • وتار و بیروڕا
  • ئەدەب
  • هەواڵ
  • تەندروستی و ژیان
  • سپۆرت
  • ڤیدیۆ کلیپ
  • وێب تیڤی
  • میدیاکان

© 2022 چرا ماڵێک بۆ هەمووان.

No Result
View All Result
  • چاند و هونەر
    • هونەری
    • سینەما و تیڤی
    • شێوەکاری و فۆتۆگرافی
  • وتار و بیروڕا
    • وتار و بیروڕا
    • دیمانە
    • ئێسپرێسۆ
  • ئەدەب
    • هۆنراوە
    • ئەدەبی
    • ئەدەبی منداڵان
    • چیرۆک
  • هەواڵ
  • تەندروستی و ژیان
    • تەندروستی و ژیان
    • ستایل
    • کۆمەڵایەتی
    • خواردن
    • هەمەڕەنگ
  • سپۆرت
  • ڤیدیۆ کلیپ
  • وێب تیڤی
  • میدیاکان

© 2022 چرا ماڵێک بۆ هەمووان.

Welcome Back!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
OR

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Sign Up with Facebook
Sign Up with Google
OR

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In