ڕۆژی نیشتمانی تۆلارەنس و پێکەوەژیان

بورھان شێخ ڕەئوف
مستەفا کازمی سەرۆکوەزیرانی عێراق لە دوای کۆبوونەوەکەی سەید عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەو پاپای فاتیکان لە شاری نەجەف و لە ڕۆژی ٦/ ٣/ ٢٠٢١ ، ئەو ڕۆژەی وەکو ڕۆژی نیشتمانی تۆلارەنس و پێکەوەژیان ڕاگەیاند .
ھەرچەندە ئەم شەپۆلی گەشبینی و خۆش باوەڕییە و ھەڵا و ھەنگامە بە سەردانە مێژووییەکەی پاپا فرەنسیس پێناچێت لە واقیعی تاڵی ژیانی عێراقیەکان شتێکی وەھا بگۆڕێت ، خواست و لێدوان و دروشمی سیاسیەکان بۆ چارەسەرکردنی قەیرانە کەڵەکەبووەکانی عێراق بە دیالۆگ و دانوستان ھەروەکو ئەم ڕاگەیاندنەی سەرۆکوەزیران کازمی دەبێت .
بەڵێ مستەفا کازمی ھەرلە گەڵ ئەو ڕاگەیاندنەشدا بە بۆنەی کۆتایی ھاتنی سەردانەکەی پاپا فرەنسیس بۆ عێراق لە وتارێکدا داوای دیالۆگێکی نیشتمانی فراوانی کرد لە نێوان ھەموو ھێزو لایەنە جیاوازەکانی و عێراق لەلایەک و نوێنەرانی بزوتنەوە جەماوەرییە ناڕازییەکە لە پێناو ئایندەیەکی گەشتر بۆ عێراقیەکان ، ئەوەشی دووپاتکردەوە کە حکومەتەکەی پابەندە بە خواستی خەڵکەوە لە بنیاتنانەوە و پێشکەوتن و ئارامی و سەقامگیری و ئاشتی و ئاسایشدا .
ئەوەی ئاشکرایە کازمی لە ئاکامی ئەو خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیە فراوانەی شارەکانی ناوەڕاست و باشوری عێراق بوو بە سەرۆکوەزیرانی عێراق لە دوای ناچارکردنی عادیل عەبدولمھدی بە دەست لەکارکێشانەوە ، سەرەڕای ئەوەش تا ئێستا کابینەکەی کازمی ڕووبەڕووی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی توند دەبێتەوەو تەنانەت ھەفتەی پێشوو لە ئاکامی ئەو خۆپیشاندانانەدا لە شاری ناسریە ی ناوەندی پارێزگای زیقار (٥) ھاوڵاتی کوژران (٢٨٠) کەسیش برینداربوون لە لایەن ھێزە ئەمنیەکەناوە .
ئەوەی خەڵکی وڵاتی زیاتر نا ئومێد کردووە لە گۆڕانکاری و بە دیھاتنی خواستەکانیان ، سەرەڕای سەرکەوتن بە سەر داعشدا ، ئاژاوەو بێ سەروبەری چەکی دەستی ھێزە میلیشیاکانە کە ململانێ ی دەوڵەت دەکەن لە ھەموو پێگەو جومگە گرنگەکەیدا ، لەوانەش خراپتر ئەزموونی شکستخواردووی حوکمڕانی حزب و تاقمە تائیفیەکانە لە سەر بنەمای بەشبەشێنەی تائیفی و ئتنیکی کە عێراقیان کردە گۆڕەپانی یەکلاکردنەوەی ململانێکانی وڵاتانی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی .
دۆخی عێراق لە بارە بۆ ئاشتەوایی نیشتمانی
پێناچێت دۆخ و ژینگەی سیاسی عێراق شیاو و ئامادەبێت لە ئێستادا بۆ دیالۆگێکی نیشتمانی ھاوسەنگ و یەکلاکەرەوە بەھۆی نەبوونی بنەما و خاڵی ی ھاوبەش لە نێوان شەقامی تووڕەو نیگەران و ناڕازای عێراق و تاقمە سیاسیە دەست ڕۆیشتووەکان ، کە ئەوان سەرقاڵی بەشکردنی دەستکەوتو ئیمتیازاتە مادی و مەعنەوەیە زۆر زەوند و چەورەکانی دەستەڵات و حوکمڕانین ، لە بەرئەوە زۆرێک لەو سیاسیانە بە دیدی زۆرێک لە چالاکوانان و ڕێبەرانی خۆپیشاندانەکانی عێراق لە خەمی ئامانج و بەھا باڵا نیشتمانیەکاندا نەماون و بەڵکو لە خزمەت پڕۆژەی وڵاتانی تردان بە تایبەتی وڵاتە ئیقلیمیەکان .
خواستەکانی کازمی لە نێوان ئاوات و بە دیھاتندا
ھەرچەندە کازمی بانگەشەو بانگەوازی دیالۆگ دەکات و خوازیارە لە لایەنە سیاسیەکان دووربکەونەوە لە وتاری گرژو ئالۆزو سڕینەوەی یەکتر ، بەڵکو خوازیارە خۆ ئامادەبکەن و ھەوڵبدەن ھەڵبژاردنی پێشوەختە سەربخەن ، بوار بە گەل بدەن تاوەکو متمانەیان لادروست بێتەوە بە سیستمی حوکمڕانی دیموکراسی لە عێراقدا ، ئاڵۆزی گرژکردنی دۆخەکە لە بەرژەوەندی خەڵک و خاکدا نیە و ئەوەی لە و ماوە کورتەی کابینەی کازمی بنیاتنراوە سەرەڕای بەربەستی گەورەی تاقم و میلیشاکان دەبێت بپارێزرێت و زیاتر زەمینەسازی بۆ بکرێت .
لە کۆتاییدا سەردان و پێشوازییەکەی پاپای فاتیکان بۆ عێراق بۆ حکومەتەکەی گرنگ بوو بەوەی کە دۆخی وڵات ئارامە , ئەمە دەستکەوتێکی دبلۆماسی و ئاسایشی گرنگەو دەخوازن دەستکەوتی سیاسی و ئابوری بەدەست بھێنن ، چونکە ئەگەر عێراق ئارام نەبێت ناتوانێت کەسایەتیەکی وەکو پاپا پێشوازی بکات .
لەلایەکی ترەوە عێراق پەیامێکی تری بۆ دەرەوە نارد ، عێراق دوای شەڕی تیرۆری داعش ئارامەو ،پێداگیرە لەسەر ئەوەی کە عێراق وڵاتی تۆلارەنس و پێکەوەژیانی ھەموو پێکھاتە ئیتنیکیە جیاوازەکانە .