نووسینى: زانا دڵشاد دزەیی : ئەوەی دەمەوێت لێرەدا باسی بکەم هەڵوەستە کردنە لەسەر ئەو پرسانەی، کە ئایا بۆچی هەڵکەوت زاهیر بەر رەخنە کەوتووە؟ کێن ئەوانەی رەخنەی دەکەن؟ بۆچی رەخنەی دەکەن؟ ئایا دەتوانن هەڵکەوت بوەستێنن؟ ئەو هەڵوەستەکردنەش ئەوەندەی حەق وتنە، نیو هەندە داکۆکیکردن نییە، هەرچەند مافی خۆشمە نەک وەک رۆژنامەوانێک لەو بوارە، بەڵکو وەک گوێگرێکیش بێت داکۆکی لەوە بکەم، کە بڕوام پێی هەیە.
تائەو رۆژەی هەڵکەوت زاهیر لە تاراوگەوە گەڕایەوە کوردستان، هونەر هەرگیز ئەو بایەخەی نەبوو لای زۆر کەسێک، کە ئەمڕۆ دەمراستی ئەو بوارەن، بە یەک دێڕ باسی هونەر نەدەکرا، لای هیچ دەزگایەکی راگەیاندن نەبوو زاویەیەکی بچووک بدات بەباسکردنی هونەر بۆ پڕکردنەوەی فەراغەکانیان نەبێت، جگە لەچەند رۆژنامەیەک، کە رۆڵیان لەیاد ناکرێت لەزۆربەی دەزگاکانی راگەیاندن بەسەرکردنەوەی هونەرمەند و کاری راگەیاندن بۆ هونەر، کە مەیدانی تاقیکردنەوەی توانای ئەو کەسانە بوو، روودەکەنە راگەیاندن بۆ خۆ فێرکردن، بەڵام هەرگیز ئەو هونەرە حاڵ شپرزەی کورد لەرووی ناوەڕۆک و مەبەست و ئامانج و شێوازەوە بەرباس نەبوو، ئەوەی هونەری دەکرد لەگەڵ رێزم بۆ چەند کەسێکیان، کۆمەڵێک خەڵکی سواوبوون، ئەوەندە لەسەر شاشە و لەدەنگی رادیۆکانەوە دەنگێکی نەشازیان بەگوێی خەڵکدا دەدا، حەوسەڵەی باسکردنی هونەر نەمابوو، هەر ئەوانیش ببوونە بەربەست لەبەردەم رێکردنی هونەر و لەسەر لاڕێیەکی چەوت و لالێژ رایان گرتبوو، چونکە وەستاندنی هونەر لەو جێگەدا، هێزی مانەوەی ئەو دەنگبێژانە بوو، جوڵاندنی ئەو ئاستەی هونەر و بەواڵاکردنی مەیدانەکەی و هاتنە پێشەوەی خەڵکی دی دروست وەک ئێستا مانای فڕێدان و مۆد نەمانی ئەوان بوو، بۆیە بەڕاستی هونەر گۆمێکی ئەوەندە مەیوو و پەنگخواردوو بوو، خەریک بوو بەتەواوی بۆگەنی دەکرد، بەڵام کاتێک هەڵکەوت زاهیر هاتەوە کوردستان ئەو گۆمە مەیوە شڵەقا، بەشێوەیەک هەر سایت و رۆژنامە و گۆڤارێک ئەگەر بەناچاریش بێت بەشێکی دیاری مەیدانی کاریان بەخشییە هونەر، چونکە هەڵکەوت توانی شێوازە هونەرێکی ئەوتۆ بێنێتە مەیدان، کە لەگەڵ بیستنی بەربەستەکانی بەردەم گۆمی وەستاوی هونەری کوردی داڕزێن و دەنگبێژەکانی دوێنێ موتەحەیربێمنن، بەناچاری مەیدانەکە چۆڵ بکەن و لەدوورەوە بەمانگە شەو هەڵبێن.
ئەوەی هەڵکەوت کردی، بەتەنیا هێنانی ستایلێکی بەرزی هونەری نەبوو لەئاواز و کوالێت و موزیک و ئەدای وتن و هتد.. بەڵکو بەخشینەوەی شارەزایی و دروستکردنی کەسانێکی گرنگی پێنەدراوبوو، کە بەر لەهاتنەوەی هەڵکەوت بەدیار حەزەکانی خۆیان لەخەمی بێ دەرفەتیان گۆرانیان بۆ خەمەکانییان دەوت، بۆیە هەوڵدانی هەڵکەوت بۆ هێنانە مەیدانی ئەو گەنجانەی، کە ئێستا لەهەندێک حاڵەتدا نەجمی گۆڕەپانەکەن، کە (باخان، میرە، دەشنێ، لۆکە) نموونەى زیندووى قوتابخانەکەى هەڵکەوتن، کە هەڵکەوت زاهیری لەئاوازدانەرییەوە بەرەو قوتابخانە بوون برد، ئێستاش لەقوتابخانەکەی ئەوەوە چاوەڕوانی پڕبوونەوەی هەموو ئەو فەراغانە دەکرێت، کە دەنگە نەشازەکانی بەر لەئەو لەروح و بیستنی هەرگەنجێکی نوێخواز دروستیان کردبوو.
ئەوەم باسکرد کە دەنگبێژانێک ببوونە بەربەست و دەستبردن بۆ وەلانانى ئەو بەربەستە ژەنگرتووانەش، کە رێیان لەرێکردنی هونەر گرتبوو، واتای لەناوچوونی یەکجارەکی بەربەستەکانی دەدا وەستاندنی هونەریش لەیەک ئاست و بەلارێیەکەوە مانای مانەوەی ئەو بەربەستە ژەنگرتووانە بوو، کە لەئەنجامى نەبوونی هەوڵی فڕێدانیان، ببوونە مێردەزمە و هونەرمەندی مەزنی هونەری کوردی، ئەوانیش بەدەنگە نەشازەکانیان بەردەوام خەریک بە داکرۆژینی روح و میزاجی گوێگری کورد بوون، بۆیە لەهەر حاڵەتی فڕێدوانیان چاوەڕوانی ئەو رەدفیعلە دەکرا، کە ئێستا بەناوی رەخنەی هونەرییەوە لەئاستی هونەری قوتابخانەی هەڵکەوت زاهیردا بوونی هەیە، چونکە لەکۆمەڵگەی کوردیدا نەبووە هاتنەمەیدانی جوڵانەوەیەکی نوێ، کە کاریگەری هێندەبێت، جوڵانەوەکانی پێش خۆى زەربی سفر یان نزیک لەسفر بکات، کاراکتەری جوڵانەوەکانی تر دۆشدامێنن و وەک واقیع قبووڵی بکەن و رەدفعلیشیان نەبێت. چونکە وافێرکراوین قبووڵکردنی راستی واتای دۆڕاندنە، دۆڕاندیش لەرۆحی هەریەک لەخەڵکی ئێمەدا ئەوەندە واتایەکی قورسە قبووڵکردنی نەک هەر زەحمەتە، بەڵکو فڕکردنی پێکێک لە ژەهرە، هەر بۆیەش وەک هەموو جوڵانەوە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکان، کە لەرابردوو ئێستای کوردستان روویداوە و کاراکتەرەکانی رووبەڕووی تەشهیرگەلێک بوونەتەوە، گەشتۆتە باسکردنی پیرۆزیەکانیشیان. بزوتنەوەی هونەری هەڵکەوت زاهیر و ئەو کاراکتەرانەشی کە لەو قوتابخانە و بزوتنەوەیەدا بەردەوامی بەخۆیان دەدەن، دەکرێت چاوەڕوانی هەمان رەدفعل بن، بەڵام لە ئەنجامدا بزوتنەوە تۆکمە و بەبەهاکان دەمێننەوە و شانازی بۆ کاراکتەرەکانیان پاداشتیان دەبێت.
ئەوە مانای ئەوەیە شتێکی غەریب نییە ئەو کەسانەی، کە دوێنێ بەربەستە ژەنگرتووەکانی بەردەم رێکردنی هونەری کوردی بوون، ئەو دەنگبێژ و جاهیلانەى کە تادوێنێ بە نەبوونى هەڵکەوتێک ببوونە هونەرمەندی مەزنی کورد، هاتنە مەیدانی هەڵکەوت زاهیر و قوتابییەکانی، بەتاکە هۆکاری بەسەرچوونی خۆیان و ئاوابوونی هونەرەکەیان بزانن و لە رەدفعلی ئەوەشدا، بەناوی رەخنەی هونەرییەوە هەمان گەمەی سیاسییە دۆڕاوەکان بکەن، کە تەنانەت ئامادەن خوێنیش بڕێژن، بۆیە ئێستا هەمان شێوە و هەموو ئەو کەسە دەنگبێژە بەسەرچووانەی، کە هونەری قوتابخانەی هەڵکەوت زاهیر و لێشاوی جەماوەری هونەریى ئەو قوتابخانەیە مەیدانی جەماوەری هونەریى ئەوانى دى بەرتەسککردووە.
من پێم وانییە ئەوان بتوانن هەڵکەوتێک بوەستێنن، کە خاوەنی شانازی هێنانە مەیدانی کۆمەڵە قوتابییەکی گەنج و داماڵینی سیمای پیاوسالارانەی هونەری کوردی بێت، هەڵکەوتێک بوەستێنن کە توانای لەئاست وەسانی داخراوی کۆمەڵگەیەکی هەبێت، لەهاتنە مەیدانی ئافرەت و خاوەنی پرشنگی درەوشانەوەی ئافرەت بێت، لەو بوارەی کە بەشۆرب و رەنگی پیاو داپۆشرا بوو، هەڵکەوتێک بوەستێنن هونەری کردبێتە قسەی راگەیاندنە بێدەنگەکان، لەئاست هونەر و کاری بۆ زۆر قەڵەم بەدەست و بەناو رۆژنامەنووسێکی بێ کار دروست کردبێت لەو بوارە و لەبێ کارییەوە خەریکی کردبن بە بەسەرکردنەوە و گوێزەرەوەی رای ئەوانەی کە بەردێکیان نەخستە سەر دروستبوونی هونەری کوردی، بەدڵنیاییەوە ناتوانن هەڵکەوتێک بوەستێنن کە شاشەى کوردى لاى گەنج و تەنانەت پیرەکانیش خۆشەویست کرد، بۆیە ئەوانەى ئەمڕۆ رەخنە لەو هەڵکەوتەیە دەگرن، لەواقیعدا شیوەنی مەیدان نەمانی خۆیان دەکەن، بە بارگاویکردنی داکۆکیکردن لەهونەری کورد!!
