هەر لە سەرەتاکانى دەرکەوتنیەوە ئەم ئومیدى سەرکەوتنێکى گەورەى لێبەدى دەکرا بەوەى توانى رێچکەیەک و ستایلیکى نۆێ بۆ خودى خوى و هونەرەکەى بدۆزیتەوە شیرکۆ لەگەل ئەوەى درەنگ دەرەنگ ئەدوێ دەرنگ بەڵام لەگەل هەردەرکەوتنیکى ئاسودەییەک بە هەوادارانى گۆرانى و موسیقاى کوردى دەگەیەنیت بۆیە ئیمەش بەو پەڕى خۆشیحالیەوە و بەمەبەستى ووروژاندنى هەندى پرسى هونەرى ئەم دیدارەمان لەگەلیدا ساز کرد
دیمانە :سۆران مارف کەریم
پ/ سەرەتا شێرکۆ تالیب چۆن باس لەسەرەتاکانى ژیانى هونەرى خۆى بۆ خوێنەران دەکات ؟
من لەسەرەتاى مناڵیەوە خولیاى گۆرانى و مۆسیقا بوم وە هەمیشە لە هەوڵى ئەوەدا بوم کە کارى هونەرى بکەم وە چەند جار لەگەڵ هاوڕێ مۆسیقیەکانم خەریکى کار و دروست کردنى گروپى هونەرى بوین ، تا لە ساڵى 1994 یەکەم گۆرانیم لە گەڵ گروپى هۆرە دا لەگەڵ چەند گۆرانیبێژ و مۆسیقیەک بە سەرپەرشتى هاوڕێ ى بەڕێزم ( فەرهاد محەمەد ساڵح ) بەناونیشانى ( خەمى تۆمە ) تۆمار کرد ، دواتر هەمان گۆرانى وێنەمان گرت بۆ تەلەفزیۆنى گەلى کوردستان .
پ/ چى کاریگەرى لەسەر شێرکۆ تالیب هەبووە ئاوێتەى دنیاى هونەرى کوردى بێت ؟
هونەر خۆى بەهرەیەکى خوداییە بەڵام هەمیشە کاریگەرى دنیایى خەمى خەلک و سەرترۆپکى هەمویان عەشق و خۆشەویستى ئەبێتە هەوێن وە پاڵپشت وە کاریگەر لەسەر ئەو کەسانەى کە خولیاى کارى هونەرین .
پرسیارى 3 : باس لەوە دەکەن تۆزۆر لەژێر کاریگەرى هونەرمەندى کۆچکردو کاروان عوسمان بوى وە زرۆ سودت لێ وەرگرتووە هەندێک پێیان وایە ئەو ستایلەى تۆ کارى لەسەردەکەیت هەمان ئەو ستایلە بووە کە هونەرمەند کاروان عوسمان کارى لەسەر کردووە ئەگەر ئەمە وایە پێت وانیە هونەرمەند خاوەن ستایلى خۆى بێت ؟
هونەرمەندى کۆچکردو ( کاروان عوسمان ) یادى بەخێر هونەرمەندێکى گەلێک بە توانا بوو لە ئاواز دانان و مۆسیقا ژەندن و گۆرانى وتن دا ، من وەکو شێرکۆ چەند ئاوازێکى کاروان عوسمانى خۆلێخۆشبوم وتوە کە بە راستى ئەم ئاوازانەم گەلێک پێ جوان بووە ، من ئەم ئاوازانەم لە هاوڕێ ى بەڕێزم کاک کامەران عوسمان براى کاروان عوسمان وەرگرتووە کە هاورٍێیەکى زۆر نزیکم و خۆشەویستمە وە ئەمەوێت ئەوە بڵێم کە پێش من چەند هونەرمەندى تر ئەم ئاوازانە و چەند ئاوازى ترى ئەم هونەرمەندەیان وتۆتەوە بەڵام رەنگە زیاتر لەمن بیسترابێت وە یاخود لەوانەوە نەگەیشتیبێت بە جەماوەر وە ئەو گۆرانیانە مولًکى من نین بە تەنیا ، وە ئەمەوێت لێرەوە ئەوە بڵێم ئەم ئاوازانە زۆریان گۆرانکاریم تێدا کردووە وە مۆسیقاى تازەم بۆ ئەنجام داون و دواتر کلیپم بۆ کردون ، وە من نە بە تەنیا ئاوازى کاروان عوسمان ئاوازى چەند هونەرمەندێکى ترم وتووە لەوانە ( سالار سەلمان – سۆران فایەق ….هتد ) سەبارەت بە ستایل(STYLE ) رەنگە ئەم ستایلە لە گۆرانى ئەو رەنگە بێت کە من لەسەرەتاوە پێم خۆش بووە کارى لەسەر بکەم ئەویش ستایلى پۆپ
(POP MUSIC ) کە ئەم ستایلە لە ئەلبومى شینى فیرقەت دا کارم لەسەر کردووە وە دواتر لە ئەلبومى وەرە هاوڕێم بە دا لەسەر ستایلى (پۆپى حەدیس)(MODERN POP ) کارم تیا کردووە ئەوەى راستى بێت ئەم ستایلە ستایلێکى جیهانى یە وە زرۆ لە هونەرمەندانى جیهان و کوردستان لەسەر ئەم ستایلە کاریان کردووە وە بەردەوام کارى لەسەر دەکەن .
پ/شێرکۆ تالیب خۆى بە قوتابى چ قوتابخانەیەکى هونەرى دەزانێت ؟
خۆم بە قوتابى قوتابخانەکەى (ژیان ) دەزانم ، وە قوتابى هەر هونەرمەندێک لە هەر کوێیەکى دنیا کە کارێکى نوێ ى بۆ هونەر ئەنجام دابێت .
پ/ئێوە بەرهەمتان کەمە کەچى نازناوێکى هونەرى باشتان بۆ خۆتان چڕیوە تۆ هۆکارەکەى بۆچى دەگەڕێنیتەوە
سوپاس بۆ خودا . وە ئومێدەوارم تونیبێتم خزمەتێکى بچوکم بە هونەر کردبێت سوپاس بۆ تۆى ئەزیز کە پێم دەڵێیت نازناوى باشت هەیە بێگومان هەمو کارێکى جدى پێویستى بە باوەڕ بە خۆ بون و خۆ ماندوکردن و سەلیقەى بەرز هەیە تا بتوانین بەرهەمى جاویدان تۆمار بکەیت وە بتوانین جێگایەک لە دڵى جەماوەردا بۆ خۆت داگیر بکەیت ، هەروەها رازى نەبون بە هەمو کارێک وە هەمیشەهەڵبژاردن و گەڕان بە دواى هۆنراوە و ئاوازى دانسقە دا و هتد …….،
پ/ئێوە تا چەند لەگەڵ ئەوەدان کەوا هونەرمەند دەبێت ساڵانە سیدیەک بەرهەم بێنێت ؟
گرنگ نى یە کارى هونەرى بە چەند تەواو دەبێت یاخود چەند بەرهەم لە خۆ دەگرێت گرنگ ئەوەیە کارێکى باش بێت ئەو ئەو کارە لە بەر هونەر و بۆ هونەر کرابێت رۆحى مانەوەى هەتایى تیا بێت راستگۆیى و خۆشەویستى تیا بەدى بکرێت لەبەر ئەوە گرنگ نى یە هەمو ساڵێک بەرهەمت هەبێت .
پ/رۆڵى راگەیاندن چۆن دەبینى لە پێشخستنى هونەرى کوردى ؟
لە راستى دا رۆڵى راگەیاندن زۆر باش نەبووە لە رابوردو دا وە هەمیشە گرنگى بەو بەرهەمانە نەداوە کە هونەرین و خزمەتکارى هونەرن ، لە بەرامبەردا گرنگى زۆرى بە کارى خراپ و نا شایستە داوە وە ئەو کەسانەى هەڵسەنگێنەرى بەرهەمى هونەرى بون وە تاکو ئێستاش پەیوەندى راستەوخۆیان بە هونەرەوە نەبووە زیاتر لە زار و راى خەلکەوە بڕیاریان داوە ، زۆر جار بۆ پڕکردنەوەى کات بووە ، ئومێدەوارم ئەوانەى کارى راگەیاندن دەکەن لە بوارى گۆرانى و مۆسیقا دا زویر نەبن ، چونکە لەناو راگەیاندنەکان دا کەسى باشیش هەبون وە هەن کە گرنگى باشیان داوە بە کارى جدى و کارى باش.
پ/تۆ کام تێکست و کام ئاواز هەڵدەبیژێریت بۆ کارە هونەریەکانت ؟
سەبارەت بە هەڵبژاردنى هۆنراوە راى جیاوازم هەیە لە زۆربەى هونەرمەندان وە شاعیران ئەویش ئەوەیە کە ئەوان شیعرى لیرک بە باش دەزانن بۆ گۆرانى بەڵام من ئەو شیعرانە بە باش دەزانم وە هەڵدەبژێرم کە شاعیران بۆ خۆیانیان نوسیوە جا بۆ هەر کام لە پێویستیەکان بوبێت ، وەهەمیشە پێم خۆشە هۆنراوەى سەربەست بکەم بە گۆرانى ، پێم وایە ئاوازێکى سەربەست دێنێتە کایەوە کە لە ئاوازە بیستراوەکان دورمان ئەخاتەوە بەئاوازى نوێ ئەمانناسێنێت
.
پ/تۆ گرنگى کلیپ چۆن دەبینی بۆ پێشخستنى هونەرى کوردى ؟
کارى کلیپ کە لە سەرانسەرى دنیا دا هونەرێکى تازەیە بۆ گۆرانى ئەنجام ئەدرێت باشترین رێگایە بۆ گەیاندنى هونەرى مۆسیقا و گۆرانى بە کەسى بەرامبەر وە بۆ بە جیهانى کردنى ئەم بەرهەمە وە ئەتوانین لەم رێگەیەوە رەنگى ئەو دەنگانە بگەیەنیت کە لە گۆرانیەکان دا هەن وە ئەو ریتمانە و مەبەستانە بە خەڵک بگەیەنین کە لە گۆرانیدا وەکو پێویست نەگەیشتون ، وە گرنگیەکى ترى ڤیدیۆ کلیپ ئەوەیە کە ئەتوانێت بازاڕێکى باش (Marketing) بۆ بەهەمە هونەریەکان پەیدا بکات وە لەو رێگایە وە هونەرمەند ئەتوانێت بە کارەکانى خۆى خەرجى کارەکانى بدات .
پ/بۆچى جاران خەڵک گۆرانى عەرەبى و تورکیان دەگوت کەسیش قسەى نەدەکرد ئێستا بۆ ئەم ستایلە نوێیەى هونەرى کوردى زۆرێک رەخنە و گللەییان هەیە ؟
هەر کەسێک کارى هونەرى دەکات ئاساییە کاریگەرى هونەرى بێگانەى لەسەر بێت وە رەنگە سەردەمانێک لەمەوبەر کاریگەرى هونەرى بێگانە بەسەر ئاواز یان مۆسیقا بە کارەکانەوە دیار بوبێت بەڵام لەسەدا سەد بێگانەیى نەبووە هەندێک دەلالەى هونەرى بێگانەى پێوە دیار بووە ، وەدەمەوێت ئەوە بڵێم جاران ئێمە بەو شێوەیە بەڕوى جیهان دا نەکرابوینەوە ئێستا سەردەم سەردەمى عەولەمەیە تۆ ئەتوانیت لە ماڵەکەى خۆت لەگەڵ ئەوپەڕى دنیا دا گفتوگۆ بکەیت وە گوێ لە هونەرى گەلان بگریت وە ئاگادارى چالاکیە هونەریەکانى گەلان بیت لە هەمو بوارەکان دا ، بەڵام رەنگە ئەو کارانەى ئێستا راستەوخۆ کاریگەرى جێگایەکى یەکێک لە وڵاتەکانى پێوە دیار بێت کە ئێمە ئاشنایەتى مێژینەمان لەگەڵ ئەو کارانە هەبووە جا لە هەر دەوڵەتێکى دراوسێ بوبێت وە ئومێدم وایە ئەگەر ئێمە کارێک ئەنجام ئەدەین بە لە روى چۆنایەتى
( Quality ) چاو لە هونەرى بێگانە بکەین نەک لە تەکنیک و ئەرەنج و هۆنراوە وتن وە ئەم کارە نوێیانەى ئێستا ئەکرێت لە روى چۆنایەتى (کوالیتى ) کارێکى زۆر باشە ، ئومێدەوارم کە هەمیشە کاری نوێ لەم چۆنایەتیە بێبەش نەبێت .
پ/ئەگەر مۆسیقا زمانێکى جیهانییە بۆچى ئێمە زۆر باس لە تێکدانى ئاوازى کوردى دەکەین ؟
راستە مۆسیقا زمانێکى جیهانى یە بەڵام جیهان خۆى لە چەند وڵات و جێگاى جیا جیا پێکهاتووە ئەم جێگایانە قەومیەت و ئاین و مەزهەب و کلتور و سروشتى جیا جیایان هەیە وە پێویستە مۆسیقا و هونەرى هەر میللەتێک رەچاوى ئەو خاڵانەى بکات بۆ ئەوەى پێناسەیەکى ئەو وە یاخود مۆرکى ئەو میللەتەى پێوە دیار بێت وە چۆن هەر کەسێک پێناسەیەکى هەیە بۆ ناسینەوەى لە دنیا دا .
پ/چى تێدایە ئەگەر سود لە هونەرى بیانى وەربگرین ؟
کارێکى زۆر باشە بتوانین سود لە کارى بیانى وەر بگرین بەڵام گرنگ ئەوەیە ون نەبین لەو سود وەرگرتنەدا وە بەو شێوە یە بێت کە کارەکانمانى پێ بەرینەپێشەوە لە روى چۆنایەتى و هێنانى ( ریتم ) ى نوێ بۆ ناو هونەرەکەمان وە دروست کردنى فۆرمى تازە وە تێکەڵ کردنى ئامێرەکان ئەمە لو بوارى گۆرانى و مۆسیقا دا وە لە بوارى وێنە و ڤیدیۆ کلیپ بە هەمان شێوە بە مەرجێک لەگەڵ کلتور و کەلچەرى ئێمەدا بگونجێت
.
پ/تۆچۆن لە هونەرى ئافرەتان دەگەى لە نێو ئێمەى کورد ؟
لە ناو هونەرمەندانى ئافرەت بەهرەى باش و تواناى باش هەیە کە ئەمڕۆ کاردەکەن شان بەشانى پیاوان هیوادارم کە گۆرانى ئافرەتانە بڵێن چونکە وەک بەدى دەکرێت هەندێک جار کە گۆرانى فۆلکلۆر دەڵێن گۆرانیەکان زیاتر گۆرانى پیاون کە بۆ رەگەزى بەرامبەر وتراوە هیوادارم ئەوان رەچاوى ئەو خاڵانە بکەن.
پ/بۆچى هونەرمەندان ئێستا زۆربەیان رو لە گوتنى گۆرانى دەکەن نەک تۆمار کردنى بەرهەمێک یان سیدیەک ؟
ئەگەر مەبەستت لەوە بێت کە بۆچى یەک گۆرانى دەڵێن و دواتر ڤیدیۆ کلیپى بۆ دەکەن ئەوە لەبەر ئەوەیە کە بەرهەمهێنانى (CD ) کارێکى زۆر گرانە چونکە ئەم کارە کارى کەسیک نى یە بەڵکو کارى کۆمپانیاى یا جیا یە لە بەرهەمهێنان وە یاخود هۆکەى ئەوەیە کە نەتوانن چەند بەرهەمێک دروست بکەن جا هۆکەى ماددى بێت یا خود هونەرى بێت .
پ/ئایا خۆبەستنەوە بە فۆلکلۆر تەنیا بەسە بۆئەوەى هونەرى کوردى پێش بکەوێت ؟
نەخێر بەڕاى من خۆبەستنوە بە فۆلکلۆرەوە بەتەنیا ناتوانێت کارێک بکات کە هونەر و هونەرمەند پێشبکەوێت بەڵکو فۆلکلۆر دەبێت وەک پاڵپشتێکى هونەرى بەکار بهێنرێًت چونکە فۆلکلۆر هونەرێکە لە رابوردو دا وتراوە ئەکرێت بۆ ئایندە هەندێک سودى لێ وەر بگرین.
پ/هونەرمەندانى ئێستا چى بکەن باشە بۆ ئەوەى لە هونەرى هاوچەرخ دوانەکەون لە هەمان کاتدا رەسەنایەتیش لەبیر نەکەن ؟
هونەر لە دنیا دا بە خوێندن و خوێندنەوە و گوێ گرتن و سەفەر کردن و بینین سەلیقەى باش پێش دەکەوێت بۆیە زۆر پێویستە بۆ هونەرمەندان خۆیان رۆشنبیر بکەن وە هەمیشە گوێ بگرن و بەدواداچون بکەن بۆ کارى هونەرى ، پێداچونەوە بکەن بۆ کارەکانى پێش خۆیان وە خەسڵەتەکانى گۆرانى کوردى رەچاو بکەن هەروەها مۆرکى نەتەوەیى و کلتور کارى زۆر گرنگە کە دەبێت فەرمۆش نەکرێت وە لە بەرامبەر دا بازارێ باش بۆ کارەکانیان پەیدا بکەن چونکە هەمو کارێکى باش بێگومان تیچویەکى باشى دەوێت
پ/تۆ مەرجەکانى هونەرمەند بون لە چیدا دەبینیتەوە ؟
پلەى بە هونەرمەند بون پلەیەکى زۆر بەرز و قورسو گرانە کە زەحمەتە ئەو کەسەى لە هونەر و هونەرمەند گەیشتبێت بەکارێکى ئاسانى لەقەڵەم بدات وە وابزانێت ئەنجام دانى کارێکى هونەرى وەیان پتر بەسە بۆ ئەوەى ببێت بە هونەرمەند لەسەرترۆپکى پلەکانى بە هونەرمەند بون راستگۆیى ، خۆشەویستى ، عاشق بون ، توانا ،خۆشەویستى نیشتمان ،توانەوە رێزگرتنى بەرامبەر ، تێگەیشتن لە خەمەکانى خەڵک …….هتد ، کە من رەنگە زۆرێکیشى نەزانم وە یاخود تێنەگەیشتبم
پ/: شێرکۆ بە دەنگى کام هونەرمەندى کورد سەرسامە ؟
من بە تەنیا بەدەنگى هونەرمەند سەرسام نابم بەکارى دانسقە و جاویدان سەرسام دەبم کە هەڵگرى دنیایەک لە تێرامان و جوانى لەخۆگرتووە وەک گۆرانى (پەپولەى ئازادى) مامۆستا (مەزهەرى خالقى) وەکو (رەفیقانى تەریقەتى سەید عەلى ئەسغەر کوردستانى ) وە کۆرانى (پایز ) ى (عەدنان کەریم ) وە گۆرانى (دایە) ى (بەهجەت یەحیا ) وەکو مەقامەکانى مامۆستا (تایەر تۆفیق ) و گۆرانیەکانى (مامە سێوە ) وەکو (ئەڵا وەیسى یەکە ) (عەلى مەردان ) وکو (حەیران و لاوکەکانى حەسەن سیاساوا و مام خدر ) وە چەندین گۆرانى و حەیران و لاوکى تر .
پرسیارى 19 : تا چەند پێت وایە هونەرمەند پێویستە باگراوندێکى فکرى مەعریفى هەبێت ؟
بەراى من فیکر و مەعریفەى فراوان پێویست بۆ هونەرمەند هەر هیچ نەبێت فەلسەفەیەکى لۆژیکى هەبێت بۆ گۆزارشت کردن لە خۆى و هونەرەکەى بۆ نمونە هونەرمەند بپرسێت لە خۆى ئایا بۆچ گۆرانى دەڵێت ؟ یان گۆرانى وتن لە پێناوى چى دا ؟
ئەوکاتە ئەو هونەرمەندە کارەکانى هاندەر دەبن بۆ پێشەوەچون و چاکسازى کۆمەڵایەتى و جۆشدانى شوڕش رۆشنبیرى بەتنگەوەهاتنى گۆرانى بۆ بەمێژو کردنى خۆى و پاراستن و پەرەسەندنى ئەو کارە هونەریانەى کە کلتور و فەرهەنگى ناو ئەو کارە هونەریانە کە پێشکەشى دەکەن وە هیوادارم ئێمە ئەوانەى لە هونەرى کوردى دا کار دەکەین لەم روانەوە کەمتەرخەم نەبین خۆمان دەوڵەمەند بکەین .
پرۆژەى هونەریى نویتان چییە ؟
ئێستا بەرهەمى نویم بۆ تۆمارکردن نى یە تەنیا ئەمەوێت یەکێک لە گۆرانیەکانم وێنە بگرم ، راستیەکەى چەند جارێک کارمان کرد بۆ وێنەگرتنى ئەم کارە بەڵام نەمانتوانى ئەنجامى بدەین بە هیوام لە ئایندەدا بتوانین وێنەى بگرێن و پێشکەشى بە جەماوەر بکەین ،
