دارا خونچە: زۆر لەمێژە درۆی زۆر گەورە بە ناوی نەتەوە و نیشتیمانەوە دەکرێ، بە پێی ئەو بارودۆخ و سیستەمە جیهانییەی ئێستاش کە لە هەر وڵات و ناوچەیەکدا سەرمایەداران و سیاسەتبازان بەڕێوەی دەبەن هێشتا زەمینە و دەرفەتی کردنی ئەو درۆیە زۆر زۆری وەبەرەوەیە.
(سەرۆک دیکتاتۆرە!) ناوی فیلمەکەیە، کەچی لە کۆتاییەکەی دەنووسرێ (بیرۆکە و سیناریۆ دەرهێنانی: فلانە کەس)! پاشان کۆمەڵەک ناو وە ناوی (ئەکتەران و هونەرکاران و تەکنیککاران) دێنە خوارێ کە لە راستییدا هەر هەموویان کۆمەڵە کارتۆنەکن و ناڕاستەوخۆ رۆڵی دەرهێنەرەکە دەگێڕن و وە مووش لێی لانادەن، ئەگەر لە تێچوونی لایەنە مادییەکەی فیلمەکەش هوورد ببینەوە ئەوە لە دوا ئەنجامدا دەگەینە ئەوەی کە لە سەتا سەت لە خودی بودجەی میللەت دەرچووە و لە لایەن خودی سەرۆکی دیکتاتۆر یان دارودەستەکەی دەستاودەستی کردییە تا گەیشتیتە دەستی ئەو دەرهێنەرە داهێنەرە مەزنە و بە ناوی گەشەپێدانی هونەر و فەرهەنگی میللەت پێشکەشی کرایە! هەموو نێوەرۆکی فیلەکەش هەر ئەوەیە کە ئەرێ راستە دیکتاتۆر هەیە لێ ئەوە پێویستییەکی ئەو قۆناغەی میللەت و وڵاتەکەیە و هەموو میللەتان و وڵاتانی دیکەش بەو قۆناغەدا تێپەڕ بوونە یان هەر راستەوخۆ پێمان دەڵێن خۆ هەر ئێستا هەموو میللەتان و وڵاتانی پێشڤەڕۆش بە بەراورد و بە پێی قۆناغ و بارودۆخەکانیان هەر بەو جۆرەنە و هیچ جوایەزییەکیان نییە!!!
بارودۆخی هەنووکەی میللەت و وڵاتەکەی خۆمان – هەرێمی کوردستانی باشوور – کتومت وەک ئەو فیلمەیە، باسی هەر بار و دیاردەیەکی وەک ئەوانە بکەی: (گەندەڵیی و بە فیڕۆدانی سامانە سروشتییەکان و بودجەی میللەت، باڵادەستبوون و داگیرکردنی دەسەڵات و هەموو جومگە گرنگەکانی کۆمەڵ لە لایەن بنەماڵە و حیزب، پێشێلکردنی مافەکانی هەژاران و کرێکاران و چەوسانەوەی لەرادەبەدەریان، کوشتوبڕ و تەقینەوە و تیرۆر، سەرکوتی رۆژنامەنووسان و ئازادیی دەربڕین، زیندان و ئازار و ئەشکەنجەدان و توندوتیژیی، پیاوسالاریی و نێرسالاریی و پێشێلکردنی مافەکانی ژنان، دەستوور و دادگای خراپ و ناسەروەریی یاسا و رێسایەکان، ژێرپێنانی هەستی نەتەوەیی و نیشتیمانیی و سەربەخۆخوازیی، پێشێلکردنی مافەکانی منداڵان و پیر و پەککەوتە و کەئەندامان و خاوەن پێداویستییە تایبەتییەکان، بڵاوبوونەوەی پاشدامایی دینیی و فەرهەنگی دژەمرۆیی، باری خراپی پەنابەران،… هتد) ئەوە ئاماژە بە هەمان نموونەگەلی زۆربەی هەرە زۆری ئەو بار و دیاردانە دەکەن کە لە نێو میللەتان و وڵاتان تەنانەت لە نێو میللەت و وڵاتە وە ناو پێشڤەڕۆیەکانیش هەن!
فرە فرە دروستە و فرە راستیش دەکەن کە ئەو نموونانە لە نێو تێکڕای میللەتان و وڵاتاندا هەن، چونکە هەموو جیهان یەک سیستەمە ئەویش سیستەمی سەرمایەداریی چاوچنۆکە و لە لایەن کۆمپانیایە گەورە و گچکەکانی جیهان و لەسەر حیسابی (خوون و ئارەقە و ماندییبوون و چەوسانەوەی کرێکاران و چین و توێژە هەژار و رەنجدەرەکان) سەرپەرشتیی دەکرێ و لە رێگەی سیاسەتبازانیش بەڕێوەی دەبەن.
لێ چەند عەنتیکەیە ئەوە نەبیندرێ کە ئەو نموونانە لە نێو وڵاتانی وە ناو پێشڤەڕۆ بێجگە لەوەی قورسایی و کاریگەریی وەک ئەوەی لای خۆمانیان نییە.. تەنێ نموونەیەکن یان چەند نموونەیەکن، واتە ئەگەر قورسایی و کاریگەریی نموونەکان و چەندیێتییان لە وڵاتان (١٪) بی ئەوە لە لای خۆمان (١٠٠٪)ە، دەی هیچ نییە.. خۆ ئەوەی خۆمان تەنێ دوو خاڵ (٠٠)ی پترە.. ئەوەش لە ئەژماری کایە کۆمەڵاتییەکان هیچ بایەخ و کاریگەرییەکی نییە.. کەواتە هەر لۆ پیشەوە!!
گەمژەییەکی فرە مەزنە کە دەسەڵاتداران و دەربارەکانیان وا دەزانن دەتوانن میللەت لەخشتە ببەن و وایان لێ بکەن جوایەزییەکانی نێوان بارودۆخی وڵاتی خۆمان و وڵاتانی دیکە وە تایبەتییش وڵاتە وە ناو پێشڤەڕۆیەکان نەبینن! لێ لەو گەمژییەش فرە فرە مەزنتر ئەوەیە ئەوانەی بێ ماندییبوون لەسەر سفرەی ئێستا دەلەوەڕێن تەنانەت هێندەک لە بەرهەڵستکارە وە ناو چەپگەرییەکان و وە ناو مرۆییەکانیش کتومت وەک ئەوەی کرێکارەکی وڵاتە وە ناو پیشڤەرۆیەکان دەبێژی (بڕووخێ رژێم) کە بە پێی دەستکەوتەکان و ئەو پێشڤەچوونانەی ژیان و گوزارانی میللەت و وڵاتەکەی مافەکی رەوا بێ ئەولا و ئەولای خۆیەتی کە دەیەوێ رژێمەکەی بە رژێمەکی باشتر بگۆڕی.. ئەوانیش بە هەمان شێوە دەبێژن (بڕووخێ رژێم) لێ بە بێ ئەوەی لەبیریان بی کە هەر دوونێ بوو میللەتەکەیان تەنێ لەسەر ئەوەی دەیگوت دەمەوێ بە زمانی خۆم بئاخڤم.. لە ماوەی پێنج خولەک پێنج هەزار کەسیان لێ کیمیباران کرد و ١٨٢ هەزار کەسیان بە زیندیێتیی چاوان خرانە ژێر گڵ و… هتد و ئێستاکەشی لەگەڵدا بێ (٨٠٪)ی میللەتەکەیان لە هەمان بارودۆخ دایە.
هیچ گومانی تێدا نییە کە کەسی یەکسانییخواز ئەگەر کۆشش نەکا لۆ هەڵوەشانەوەی سنوورەکان و سڕینەوەی نیشتیمانەکان و تێکەڵکردنی نەتەوەکان لە یەک کۆمەڵگەی مرۆڤپەروەرانەی یەکسان و پڕ لە ئاشتی و ئاسوودەیی.. ئەوە کەسەکی فرە درۆزنە و فرە دووریشە لە یەکسانییخوازیی، لێ ئێمە نە نەتەوە نە نیشتیمانەکمان هەیە تا کۆشش بکەین سنوورەکانی بسڕینەوە.. تا ئێستاش هیچ میللەتەک – بە هۆی گوشاری دەسەڵاتدارانی – نەیتوانییە بێ و بڵێ: (دەی قەیدی ناکا با ئێوە هەر نەتەوە و نیشتیمانتان نەبی.. لێ وەرن ها بگرن ئەوە ئەو مافە مرۆییانەی ئێمە هەمانە با ئێوەش لێی بەهرەەند بن)!
نەبوونی قەوارەی نەتەوەیی و نیشتیمانی تا ئێستا بێجگە لەوەی بوویتە یەکەک لە هۆیە هەرە کاریگەرەکانی ئەوەی کە هەردەم بە کۆمەڵ لەنێو ببردرێین بوویتە هۆی ئەوەش کە لە هەردوو رووی ژیان و گوزەرانی سەردەمییانە و هۆشیاریی کۆمەڵایەتیی لە بنی بنەوەی تێکڕای میللەتاندا بین و پرسەکەشمان وەدەست دەسەڵاتە چەوسێنەر و داگیرکەرەکانی ناوچەکە و جیهان ببیتە کارتەکی ئامادەوەدەست و ئاسان لۆ دروستکردنی شەڕ و کاوڵکاریی لە ناوچەکە و نانەوەی کێشە و گرفتی گەورە لە تێکڕای جیهان و سوودمەندبوونی دەسەڵاتە چەوسێنەرە زلهێزەکان.
ئێمەی کورد کە نەتەوە و نیشتیمانمان نییە لە هەر میللەتێکی دیکە سوودمەندتر دەبین ئەگەر هەر ئێستا میللەتان سنووری نەتەوە و نیشتیمانەکانی خۆیان هەڵبوەشێننەوە و هەموومان پێکەوە لە یەک کۆمەڵگەی مرۆیی یەکسان و بێ شەڕ بژین، لێ ئەوە بۆ ئێستا هێشتا هەر خەونی حوشترە،جا ئەگەر هەر دەست وە خۆماندا شۆڕ بکەینەوە و چاوەڕوانی کۆمەڵگەیەکی لەو بابەتە بین ئەوە رێک وەک ئەو کرێکارەمان لێ وەسەردێ کە هەژارترین گوزەرانی هەیە و کارگەیەکی دەستناکەوی تا کاری تێدا بکا و بە لانی کەم پێخۆری ژیانی رۆژانەی خۆی تێدا پەیدا بکا کەچی دەستی وە خۆیدا شۆڕ بکاتەوە و هەر خەون بەوەوە ببینی کە رۆژەک دادێ تێکڕای کارگەکانی سەرمایەداران لە بنوبۆتکەوە هەڵدەتەکێن ئیدی ئەویش وەک هەر مرۆڤەکی دیکە و هەموویان پێکەوە و هەر کەسەو بە پێی توانای خۆی کارەک دەکا و هەر کەسەو بە پێی کارەکەی خۆشی گوزەرانی خۆی دابین دەکا!
سەرەڕای هەموو ئەوانەش هێشتا هەر ئەوە راست نییە میللەت بەوە رازیی بیی کە وە ناوی تێکۆشانی نەتەوەیی و نیشتیمانیی شەمەندەفەری هەشتەمی (کاکە نێچیر و کاکە نەوە و ”کاکە هێرۆ!” و ئیسلامییەکانی بن دونیایێ) هەرچی نەفت و سامانی سروشتیی ئەو نیشتیمانە هەیە هەڵبلووشێ و دووکەڵەکەی کونە کەپووی خەڵکی هەژار و بێ دەرەتان بگری و سووکانی شەمەندەفەرکەش لە دەستی (ئۆردوگانی عوسمانییەکان و رووحانیی سەفەوییەکان)دا بی و وە ئارەزووی خۆیان وەسەر پشتی ئەو میللەتە دابڕۆن و بیپلیشێننەوە.