عەلی حەمەڕەشید بەرزنجی
ھەمیشە قوتابخانە و باخچەی منداڵان مەڵبەندێکی سەرەکی و باش بوون بۆپەروەردە وفێربوون و فێرکردن ،کاریگەری ئەرێنی تایبەتی خۆیان ھەبووە و ھەیە لەسەر منداڵ.ئەنجام دانی چالاکی ھونەری و وەرزشی و ئەدەبی لە ناو قوتابخانە و باخچەکاندا ڕۆڵی گرنگی خۆیان دەگێڕن لە پەرەسەندن و گەشەکردنی ھەموو توانا و بەھرە شاراوەکانی منداڵاندا و دەبێتە ھۆی خۆشکردن و جوانکردن و ڕازاندنەوەی ژینگەی فێربوون کە لە ڕێیەوە قوتابخانە و باخچە و مامۆستا و خوێندن لای منداڵ زیاتر خۆشەویست دەکات و ھانیان دەدات بۆ بەرەوپێشچوون و سەرکەوتنی زیاتر،ھەوڵ و ماندوو بوونی کارگێڕی قوتابخانە وباخچە و مامۆستایانیش وەک تیمێک دەبێتە ھەوێنی سەرجەم سەرکەوتنەکان لەو بوارەدا و گیانی ھاوکاری و ھاوڕێیەتی جوانتر و باشتر لە نێوانیاندا دەچەسپێت چونکە ھەموویان بۆ مەبەستێک کار دەکەن و گومانی تێدا نییە کە کاری لەو شێوەیەش بەبەشداری و ھەوڵی ھەمووان دێتە بەرھەم و دەبێتە ھۆی سەرکەوتن و پێشکەوتنی باخچە و قوتابخانە و بەرزکردنەوەی ئاستی خوێندن و پەروەردەیەکی باش و دروست. فیستیڤاڵ و ئەنجام دانی چالاکی جۆراو جۆر کە منداڵان و قوتابییانی بەھرەمەند و بەتوانا بەشداری تێدا بکەن زۆر گرنگە و پێویستە لە باخچە و قوتابخانەدا ساز بکرێت،تەنھا گرنگی نەدرێت بە خوێندن و ئەو لایەنانە فەرامۆش بکرێت بۆیە وا پێویست دەکات کە لە باخچە و قوتابخانەکاندا مامۆستای تایبەت و پسپۆڕی ھونەر و مۆزیک و وەرزش ھەبن وەکو چۆن مامۆستای تایبەت و پسپۆڕ بۆ وانەکانی تر ھەیە،کە ھۆکارن بۆ خۆشتر کردنی ژینگەی فێربوون و لە ھەمان کاتیشدا دەبێتە ھۆی نەشونماکردنی بەھرە و تواناکی منداڵ لەو بوارانەدا.نابێت ئەوەشمان لە بیر بچێت کە ھەر چالاکییەک کە ئەنجام دەدرێت پێویستی بە بەرنامە و پلانی تایبەت و باش ھەیە تا دوور بێت لە دوو بارە بوونەوە و سواوی و ھەوڵی کار و چالاکی نوێ و داھێنەرانە چونکە سەردەمەکە وا دەخوازێت .ھەوڵبدرێت کە ئەو چالاکییانەی کە پێشکەش دەکرێن لە ئاستی تەمەنی منداڵاندا بن .ئەگەر باخچە بوو ئەوا پێویستە سەرجەم چالاکییەکان بۆ ئەو قۆناغە بن و لە گشت ڕووەکانەوە گونجاو بن ،تەنھا مەبەست خۆشی بەخشین بە منداڵان نەبێت ،بەڵکو زانیاریشیان پێ ببەخشێت . ھەروەھا لە قوتابخانە و خوێندنگەکانیشدا بە ھەمان شێوە چالاکییەکان لە ئاستی تێگەیشتنی ئەواندا بن و بوارەکانیش فراوانتر بن،چونکە تەمەنەکەیان جیاوازە .ئەنجامدانی ھەموو ئەم چالاکییانە دەبنە ھۆکارێکی باش بۆ ئەوەی ھەنگاوەکان گورجتر و تۆکمە تر بن لە پێناو بەرەو پێشچوونی پرۆسەی خوێندن.