شێروان ئیبراهیم حەیدەری : زمانی ئۆپۆزسیۆن و راگەیاندنی ئۆپۆزسیۆن بە هەموو بارێكەوە بینراو بێت یان بیستراو بێت، لەگەڵ ئەوانەی خزمەتی ئۆپۆزسیۆن دەكەن كە ناویان رۆژنامەی ئەهلی سەربەخۆیە بە گشتیانەوە زمانێك بەرهەم هاتووە زمانەكە زمانێكی عەقڵانی و دایەلۆگ خوازیى نیە، زمانی لێدان و تێكشكاندنی بەرامبەرە و هەر هەمووی لە یەك چەق كۆ دەبێتەوە،
ئەویش رەخنەگرتنێكی بەهاشوو هووشە، رەخنەگرتنێكە شەڕێكی سایكۆلۆژی لەگەڵ ناخی گوێگر دەكات، ئەو شەڕە وادەكات لە شوێنی خۆت لە خۆت بێزار بیت، ئەوەی باسی لێ دەكرێت هەر هەمووی لە جیاتی ئەوەی دڵ ساز بكات وێرانی دەكات و پاروو لە دەم رادەگرێت و هەست دەكەیت لە دەرئەنجامی ئەو زمانە هەموو رۆژێكت تازییە و پرسەیە، هەموو چركەیەكت شتێك وێران دەبێت، هەموو هەناسەیەكت هەواڵێكی ناخۆشە، ئەو زمانە عەقڵێكی رادیكاڵ لە پشتی نییە شتەكان بەرەو ئاقارێك بەرێ ئافاتەكە لێرەیە كە لە پشت ئەو زمانە داهاتووێكی مەزن خۆی حەشار نەداوە، قسە هەیە، بەڵام بەناو بۆشاییەكی گەورەدا گوزەر دەكات، ئەوەی ئێستا دەگوزەرێ دروستكردنی وێرانەیەكە لە ناخ و رۆح بە ناو زەلكاوێكی نا تەندروست و نالەبار دەبات، بەرامبەر زمانی ئۆپۆزسیۆن زمانی دەسەڵات هەیە ئەویش دابەش دەبێت بەسەر دوو بەش: هەندێكی دەیەوێ حەكیمانە لە بەردەم ئەو زمانەدا قسەی خۆی بكات و ئاقارەكە بەرەو ئارامی بەرێ، بەڵام نازانێ بە چ هەنگاوێك بچێتە ناو بارودۆخەكەوە لە ساتێكدا ئامادەیی هەیە، بەڵام بەشی دووەم لە زمانی دەسەڵات لە دەرەوەی حیكمەت ئەو یارییە تەواو دەكات و كاردانەوەی زمانی ئۆپۆزسیۆنی لە سەرە و بەدەر لەوەش هەندێك قین لە دڵ و كینە لە ناخ حەز ناكەن ئەو ئاقاری سیاسەتە بەرەو هێمن بوونەوە بڕوات، چونكە وا هەست دەكەن بوونی وان پەیوەستە بەو جۆرە شەڕە راگەیاندنەی كە هەیە، ئەو بەشی دووەمە بەردەوام دوور لە بازنەی سەرەكی دەژی و دەیەوێ بازنە گەورەكە لەكەدار بكات، من لە ناو ئەو بیركردنەوەیەدا بیرم بۆ تێزە مەزنەكە “باڤلوڤ” دەچێ كە دەڵێ: بۆ هەموو كارێك كاردانەوەیەك “هەیە”، راست دەكا ئەگەر چی باڤلوڤ ئەو لێكۆڵینەوەی لەسەر ئاژهڵ ئەنجامدا، بەڵام راستەوخۆ پەیوەندار دەبێ بە باری مرۆڤەوە، ئەگەر زمانی ئۆپۆزسیۆن زمانێكی تووڕە و شەڕەنگێز بێت ئەوا بەشی دووەمی زمانی دەسەڵات كاردانەوەیەكی خراپتری ئەو زمانەی لەسەرە، ئەگەر نمونەیەك وەربگرین بۆ مەبەستی روونكردنەوە: كۆی بەرنامەكان هەمووی كارو كاردانەوەی ئەو دوو زمانەیە، بەڵام لە بری ئەوەی كاردانەوەكە زمانێكی عەقڵی و مەنتیقی لە پشت بێت، زمانێكی شەڕەنگێزی داخ لە دڵی لە پشتە كە هیچی تێدا ناهێڵێتەوە، لە دەرئەنجامی ئەو بارە نا سروشتییه خەڵكانێك بە ناوی رۆشنبیرەو رووناكبیر قسە دەكەن، هەندێكیان هەر وجودیان نەبووە ئێستا لەو بارودۆخە دەركەتوون، هەندێك لە وەڵامدراوەكان راستە قسە بە بەرامبەر و زمانیان لە شمشێر تیژترە و كەونەكا بە بادەكەنەوە، بەڵام خاوەن مەعریفەیەكی قووڵ نین و خاوەن هەممی ئینسانی نین، ئەوان بۆ خۆیان ئینسانانە ناژین، ناتوانن چارەسەری كێشەی ئینسانەكان بكەن، هەندێكیان بۆ خۆیان لە رووی دەروونیەوە ناتەندروستن و عدوانینە و ئەوانە بەردەوام حەز دەكەن ئەو هەراو هۆریایە هەر بەردەوام بێت و نانێكی چاپلووسانەش بۆ ئەوان هەبێت، شیعەكان دەڵێن: هەندێك لە خۆدانەكەیان بۆ حسین نیە بۆ هەریسەیە، بەشێك لە رۆشنبیرەكانی ئێمەش هەروان بۆ نمونە:
رۆشنيرمان هەیە دواوای لە “نەوشیروان” كردووە بیكاتە ئەندامی پەرلەمان كەچی “نەوشیروان” لەسەر داوای ئەو رۆشنبیرە رازی نەبووە و وتوویەتی: سیستەمی خۆمان هەیە بۆ هەڵبژاردنی ئەندامی پەرلەمان، هەر ئەو رۆشنبیرە لە كاردانەوەی ئەو هەڵوێستەی “نەوشیروان” بە نووسین پشتگیری لە “كۆسرەت” دەكرد و لە سەر “نەوشیروان” دەهاتنە خوارەوە لە ساتێكدا هیچی پەیوەندی بەوە نەبوو كە دژایەتی “نەوشیروان” یان دەكرد لە پێناو بەرژەوەندی خۆیان بوو، بۆیە جەبهەیان لەو كابرایە گرتبوو، كەچی واقیعەكە شتێكی ترە، هیوادارم سەركردایەتی دەسەڵاتی كوردی كە بازنەی یەكەم و سەرەكییە لەو هاوكێشەیەدا رێگا بەو نەخوێندەوار و قەڵەم نەزۆكانە نەدا كە دەیانەوێ ئاقاری ئەو شەڕی دەروونی و راگەیاندنە بپەڕێننەوە بۆ ئاقارێكی تر و گەورەتری بكەن، ئەوانە تەنیا دەیانەوێ ئاگرەكە خۆشتر بێ ئەم قۆناغە حیكمەتی دەوێت، عەقڵی حەكیمانەی دەوێت ناخی ئەو خەڵكە سارد بكاتەوە، بێجگە لەوەش ئەو شەڕی راگەیاندن و یەكتر رەتكردنەوەیە بۆمان دەسەلمێنێ كە عەقڵی كوردی عەقڵێكە تا ئێستاش ئاسەواری شەڕی ناوخۆ و ئاسەواری كاریگەری بەعسی لە سەرماوە، ئەوە دەسەلمێنێ كە دەوورنی تاكی كوردی تاكو ئێستاش ماندووە و نەحەساوەتەوە بەیەك كڵپە گڕ دەگرێ و هاڵاو دەسەنێ، هیوادارم عەقڵ و مەنتیق سەنگی مەحەك بێت بۆ خوێندنەوەی رووداوەكان، نەك باری ئارەزوو و عاتیفە.
