ئهحمهد رهجهب
لە عێراق هێشتا مەترسى سەرهەڵدانەوەى داعش هەیە و کۆتایی پێنههاتووهو شانە نوستوەکانیان چالاکییان ههیهو سهرباری ئهو گورزه بههێزانهی بهریكهوتن تا ئێستا بایهخ به برهودان به چالاكییهكانی ئهدات و، ئهیهوێت بگهڕێتهوه سهركردهوه تیرۆرستییهكانی وهك جاران.
حهیدر عهبادی سهرۆك وهزیرانی پێشووی عێراق له پاش شهرو ئازادكردنی شاری موسڵ و، پێش ئهوهی كورسییهكهی بهجێبهێڵێت له 9 ی كانونی یهكهم ( دێسهمبهر) ی 2017 رایكهیاند داعش كۆتاییهات و، دوا بهدوای عهبادی به چهند رۆژێك رۆناڵد ترامپ سهرۆكی ئهمریكا بە فەرمی ڕایگەیاند کە خەلافەتی داعش لە عێڕاق و سوریادا کۆتایی پێهاتووەو، ههردووكیان درۆیانكردو، وا نزیكهی دوو ساڵ نیو تێئهپهرێت و هێشتا داعش له ناوچه سنوورییهكانی عێراق و سوریاو پارێزگاكانی كهركوك و سهڵاحهدین و ئهم ناوچانه داقوق و مهخمورو خانهقین و نهفتخانهو شیخ باوهو دوبزو شوێنی تر ماوهو، دهسهڵاتی فراوانی ههیهو له ههندی ناوچهش هێرش ئهكات و هێزهكانی حكومهت دۆش داماون و هیچیان پێناكرێت.
خهلافهتی دهوڵهتی ئیسلامی (داعش ) رفتاری نامرۆڤانهی زۆری ئهنجامداوهو ، خهڵكێكی سڤیلی بێتاوانیان كوشت و سهدان و ههزاران كهسیان گرت وزیاتر له حهوت ههزار كج و ئافرهتی ئێزدی و كریستانیان گواستهوه بۆ شوێنی نادیار زوربهیان وهك كوێلهو كهنیز فرۆشران و، ئێستا لاوازو بێهێزن و، توانای شهری رووبهرووبۆنهی راستهوخوێان وهك جاران نهماوهو بهتایبهت لهو شوێنانه پێشمهرگهی كوردستان به هؤی رووداوهكانی 16 ی ئوكتۆبهری 2017 چۆڵێكردووه ئهكبیڤ و چالاكن و ئیسلامییهكان به زۆریی تاقمی سهرلێشێواوی ئیخوان الموسلمین كه جاشی رژێمی توركیان، شانازی به داعشهوه ئهكهن و، پروپاگهندهو ریكلامیان بۆ ئهكهن و ئهڵێن داعش رێكخراوێكی توكمهیه و بههێزه و، توانا سهربازییهكانی هێشتا تێكنهشكێنراون و، توانای هێرشكردنی ههیهو، سوپای عێراق و حهشدی شهعبی توانای كۆنترۆڵ كردنیان نهماوه.
چالاكییه تاوانكارییهكانی داعش لهم دوواییهدا چهندین پاریزگای گرتهوهو نزیك ناوچهكانی بهغدای پایتهخت بووهوهو، ئهم تاوانه مهترسیدارانهی رێكخراوی تیرۆریستی داعش دڵهراوكێی له ناو خهڵك دروستكردووهو ههندێ سهرچاوه باس له هاتنهوهی سهرله نۆیی ئهكهن و له موسڵ باج و سهرانه وهرئهگرن و ئهوهش كهموكوری وسیستی نواندنی هێزه سهربازی وئهمنی و ههواڵگیرییهكانی عێراق دهرئهخات وئاماژهیه بۆ ههوڵدانی رێكخراوه تیرۆریستییهكه بۆ كۆكردنهوهی ئهو تاقمه سهرلێشێوانانه كه پرشوبڵاو بوونهتهوه.
سهرههڵدانی داعش و پهرهسهندنی چالاكییهكانی كهم تهرخهمی وسیستی نواندنه بهرانبهر به كردهوهی روژانه و نهخشهكانی داعشه و، نهبوونی رێكخستن و هاوكارییه له نێوان دامهزراوهكانی هێزی چهكدارو ئاسایش و حهشدی شهعبی و پێشمهرگهیه و ههموو دهرهاویشتهكان كه دهستكهوتووه رێكخراوی تیرۆریستی ههوڵئهدات هیزو شانه نووستوهكانی له ناوچه ئازادكراوهكان كاراو چالاك بكاتهوهو خهڵكی ئهو ناوچانهش تا ئێستا لهلایهن حكومهتهوه هیچیان بۆنهكراوهو باریان قورسهو ئهوهی داعش داگیری كردو تێكیدا وهك خۆی ماوهتهوهو نۆژن و بینا نهكراوهو كۆچبهركان نهگهراونهتهوه بۆ شارو دێهات و ئاوییهكانیان و ههلی كاریان بۆ نهرهخساوهو فایهل و دوسییهی ههزاران بێسهروشوێن و زیندانیانی خهڵكی ناوچهكان كهڵهكهكراوهو دهستكاری نهكراون.
بهرامبهر به مهترسییهكانی داعش پێویسته به سیستهمێكی بتهوو یهكگرتوو له رووی سیاسی وئهمنی وئابورییهو، سنورێك بۆ زۆرانبازی بهرتهسكی حزب حزبێنه دابنرێت و بایهخ به هاوڵاتیانی ناوچه ئازادكراوهكان له داعش بدرێت و چارهسهری بۆ دوسییه تایبهتییهكانیان بدۆزرێتهوهو له رووی ئهمنییهوه پێویست به وریایی ئهكات بۆ بهرنگاربوونه وهێرشكردن بۆ سهر شانه نووستووهكانی و تێكدانیان.
پێویسته حكومهتی ناوهندو حكومهتی ههرێمی كوردستان ههماههنگی باش بۆ هاوكاری سهربازی و ئهمنی دروست بكهن و رێگا به داعش نهدرێت سوود له خاڵه لاوازهكانی نێوانیان وهربگرێت.
راونانی یهكجارهكی رێكخراوی داعشی تیرۆریستی و لهناوبردنی به تهواوهتی شهری ههمووانه له ئاستی عێراق وگشت وڵاتان و، پێویسته ههرچی توانا ههیه له دژی بهكار بهێنرێت و پهرده له سهر نهخشه گڵاوهكانی لاببرێت و بواری پێنهدرێت پرۆژه چهپهڵهكانی تێبپهرێن.
گەندەڵى هەڕەشەیەکى گەورەیە لەسەر عێراق و گروپە چەکدارەکان لەدەرەوەى یاسا کارەکانیان دەکەن و پێویستە حكومهتی عێراق چهكی میلیشیاكان داماڵێت کۆنتروڵیان بکات.
له 5 ی كانونی دووهمی (جهنیوهری) 2020 بهرلهمانی عێراق بهبێ كوردو سوننهكان به فیتی ئێران دهنگیاندا بۆ دهركردنی هێزی سهربازی ئهمریكاو هاوپهیمانان له عێراق و، لهمرۆدا حزبه شیعهكان گڵۆڵهیان كهوتوهته لێژی و ترسی داعشیان لێنێشتووه پهشیمان بوونهتهوهو به دهنگی بهرزو راشكاوانه ئهڵێن ئێمه زۆر پێویستیمان به ئهمریكایه له سهر ئاستی ئابووری و تهندروستی و ئهمنی بۆ ئهوهی بتوانین داعشی تیرۆریستی لهناوبهرین.
13/5/2020
