ئه‌حمه‌د ره‌جه‌ب : له‌م رۆژانه‌دا مقۆ مقۆیه‌كی خه‌ست و سه‌خت له نێوان ئه‌مریكاو توركیاو یاوه‌ره‌كانی و عێراق و پێشمه‌رگه‌و حه‌شدی شه‌عبی له ئارادایه‌و، هه‌ر یه‌ك له‌وانه پلان و ئه‌جیندای تایبه‌تی خؤی هه‌یه‌و به دوای به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان ئه‌گه‌رێن و، ئه‌مریكا به قورسایی خۆی و هه‌موو تواناكانیه‌وه ئه‌یه‌وێت به زووترین كات ده‌ستبكرێت به شه‌ری موسڵ و، ده‌رباره‌ی بوونی توركیا له ناو خاكی عێراق برێت مەكگۆڕك نوێنه‌ری سه‌رۆك باراك ئۆباما رایگەیاند، كە هەموو ئۆپەراسیۆنە سەربازییەكان لەناو خاكی عێراق بەهەماهەنگی سوپای عێراق ئەنجامئه‌درێت، بەڵام ئەو هێزەی توركیا بەهۆی ئەوەی لەچوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی نییە، هیچ هەماهەنگییەكیشی لەگەڵ لایەنی عێراقی نەكردووە..
هۆنه‌رمه‌ندی عێراقی به‌ناوبانگ عه‌زیز عه‌لی به ( مه‌نه‌لۆجیست) ناسراوه‌و، له مه‌نه‌لۆجێكدا ئه‌ڵێت ( بژی و ببینه) و، دیاره شه‌ری موسڵ زۆر ئاڵۆزه‌و، هه‌ندێ له یاریكه‌ره‌كان سه‌ركێش و گومران و، ناووناتۆره‌ی جۆراوجۆرو ناشیرین ئه‌خه‌نه پاڵ یه‌كترو، له لایه‌كه‌وه توركیای شۆڤه‌نیستی داگیركه‌رو یاوه‌ركانی له عه‌ره‌بی سووننه‌و به‌عسییه هه‌ڵاتووه‌كان و ئیخوان ئه‌لموسلمین و، له لایه‌كی تره‌وه حكومه‌تی عێراق و حه‌شدی شه‌عبی شیعه‌كان و، ئه‌وانه‌ی پشتگیریان لێئه‌كه‌ن.
شه‌ر ده‌ستیپێنه‌كردووه‌و كێشه‌ی نێوان توركیاو عێراق كه‌مه كه‌مه گه‌وره ئه‌بێت و، بابه‌تی سه‌ره‌كی بوونی هێزی سوپای توركیاو ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگانه له سه‌ر خاكی عێراق و، توركیا ئه‌لێت به ئاگاداری عێراق هاتوومه‌ته به‌عشیقه بۆ مه‌شقپێكردن به پۆلیس و سوپای عێراق و، به‌رپرسانی عێراقیش ئه‌ڵێن بیانووه‌كانی توركیا دووره له راستی و، توركیا وه‌ك خاوه‌ن ماڵ ره‌فتاره ئه‌كات و، خۆی كردووه‌ته لایه‌كی سه‌ره‌كی و، ئه‌یه‌وێت سوننه عه‌ره‌به‌كان و به‌عسیه هه‌ڵاتووه‌كان كه له هه‌ولێر نیشته‌جێن و، چڵكاوخۆره‌كانی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ی ئیسته‌نبوڵ په‌لكێش بكات و، بچن به گژ سوپای عێراق و حه‌شدی شه‌عبی شیعه‌كان و، جێی ئاماژه‌یه عێراق توركیا به داگیركه‌ر ناو ئه‌بات و، مه‌به‌ستی سه‌ره‌كی توركیا داگیركردنی ناوچه‌كانی تره‌و، به هیچ شێوه‌یه‌ك دژایه‌تی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی ( داعش) ناكه‌ن.
توركیا له هاتنی حه‌شدی شه‌عبی ئه‌ترسێ و، له هه‌مان كاتیشدا به پشتبه‌ستن به سوپاكه‌ی و، چڵكاوخۆره‌كانی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ی ئیسته‌نبوڵ و “” سوپای ئازاد”” و سوننه‌كان وبه‌عسییه‌كان هه‌ره‌شه‌ی ئه‌وه ئه‌كات كه ته‌روو وشك ئه‌سوتێنی به ناوی پارێزگاری له خه‌ڵكی موسڵ و، هه‌موو هه‌وڵێك ئه‌ده‌ن خه‌ڵكی ده‌ره‌وه‌ی شاره‌كه نه‌رواته ناو شارو، گۆڕان به‌سه‌ر دیمۆگرافیای شاره‌كه‌دا نه‌هێنن.
بەرپرسانی باڵای سەربازی ئەمەریكا‌و عێراق‌و هەرێمی كوردستان كۆبوونەوه‌و، ئەمەریكییەكان لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی هاوڕابون لەسەر ئەوەی بەهیچ شێوەیەك رێگەنەدرێت سوپای توركیا لە شەڕی موسڵدا بەشداری بكات له پێناو ئه‌وه‌ی گرژی و ئاڵۆزی دروست نه‌بێت، چونكه به‌رپرسانی حه‌شدی شه‌عبی خۆیان ئاماده كردووه بچن به گژ هێزی سه‌ربازی توركیاو یاوه‌ره‌كانی و، توركیا وه‌ك داگیركه‌ر له قه‌ڵه‌م ئه‌ده‌ن.
عێراق له به‌ربه‌ره‌كانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی ( داعش) تووشی كێشه‌ی زۆر بووه‌ته‌وه‌و، وڵاتانی ده‌وروبه‌ری له هه‌موو لایه‌كه‌وه گه‌مارۆیانداوه‌و، له كاتی ئازادكردنی شاری فه‌للوجه‌دا شه‌رێكی گه‌وره كه‌وته نێوان حه‌شدی شه‌عبی و عه‌ره‌بستانی سعودییه‌و، ئه‌وه‌تا هێشتا شه‌ری موسڵ به‌رپا نه‌بووه‌و، شه‌ره قسه‌له نێوان حه‌شدی شه‌عبی توركیاوه دروست بووه‌و، ئه‌و له كاتێكدایه عێراق داوای له توركیا نه‌كردووه هێز ره‌وانه‌ی عێراق بكرێت و، وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا داوای له وڵاتانی دراوسێی عێراق كردووه كه رێز له ( سه‌روه‌ری و خاكی عێراق) بگرن و، ته‌نها عێراق بۆی هه‌یه رۆڵی توركیا له شه‌ری موسڵدا دیاری بكات.
وڵاتانی ئه‌وروپاو ناتۆو ئه‌مریكاو نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان له هه‌ڵسوكه‌وتی توركیا رازی نین و، ئه‌ڵێن هه‌ر یارمه‌تیدانێكی حكومه‌تی عێراق ئه‌بێ له گه‌ڵ په‌یماننامه‌ی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان بگونجێت و، ئه‌بی توركیا له پێش هه‌ركارێك له‌و جۆره، هه‌وڵبدات ره‌زامه‌ندی حكومه‌تی عێراق وه‌ده‌ستبێنێت و،برێت مەكگۆڕك نوێنەری باراك ئۆبامای سەرۆكی ئەمریكا لەهاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش رایگەیاند، سوپای توركیا بەبێ هەماهەنگی هاوپەیمانان لەناوچەی بەعشیقەی موسڵ جێگیركراون.
دوور نییه به‌هۆی بار گرژی له نێوان عێراق و توركیا شه‌ری موسڵ دووابكه‌وێت و، ئه‌مریكاو نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان ئه‌و پۆچوونه پشتراست ئه‌كه‌نه‌وه‌و، ئه‌گه‌ر هه‌ردوولا توركیاو عێراق له سه‌ر شه‌ری موسڵ كۆك نه‌بن، ئه‌گه‌ری ئه‌وه هه‌یه شه‌ری موسڵ گرێی زۆری تێبكه‌وێت و، نزیگ بوونه‌وه‌ی توركیا له گه‌ڵ عه‌ره‌بستانی سعودیییه بارگرژی و ئاڵۆزییه‌كه‌ی نێوان عێراق و توركیا زیاتر ئه‌كات و، هه‌ڵوێستی سعودیه و توركیا دژ به حه‌شدی شه‌عبی روون و ئاشكرایه‌و، ئه‌گه‌ر حه‌شدی شه‌عبی وه‌ڵامی ئه‌و دوو وڵاته بداته‌وه ئاگری شه‌رێكی مه‌زهه‌بی به‌رز ئه‌بێته‌وه‌و كه‌نترۆڵكردنی كوژاندمه‌وه‌ی ئاسان نییه‌و، كه‌س نازانێت رووداوه‌كان به‌ره‌و كوێ مل ئه‌نێن.
عەممار حەكیم سەرۆكی هاوپەیمانی نیشتمانی شیعەكانی عێراق هەڕەشە لە توركیا ئه‌كات بەوەی تا سەر دان بەخۆیاندا ناگرن‌و هێرش ئه‌كەنە سەر سوپای توركیا لەعێراق و، بزوتنه‌وه‌ی نوجه‌باء كه باڵێكی گرنگه له ناو حه‌شدی شه‌عبی به هێزه‌كانی توركیا ئه‌ڵێت وڵامدانه‌وه‌مان بۆمه‌له‌رزه له ژێر پێتان دروست ئه‌كه‌ین و، هه‌ر له سه‌ر هه‌مان ئاوازو ریتمی باڵی نوجوباء، كتیبه‌كانی حزب الله و، عه‌سائبی ئه‌هل ئه‌لحه‌ق خۆیان ئاماده كردووه بۆ وه‌ڵامدانه‌وه‌ی ده‌ستدرێژی توركیا له خاكی عێراقدا.
عەممار حەكیم، سەرۆكی گەورەترین هاوپەیمانی عێراقه لەمیانی وتارێك رایگەیاند عێراق بەئاسانی پارێزگای نەینەوا نادات بەدەستەوەو ئەوانیش لەبەرانبەر سوپای توركیا بێدەنگ نابن و، هه‌روا راگەیاند، ئەوان ئه‌یانەوێت پەیوەندییەكی باشیان لەگەڵ توركیا هەبێت، بۆیە داوای كرد بەو هەڵوێستانەیاندا كه بەرانبەر به عێراق هەیانە بچنه‌وه‌و، توركیاش سوورە لەسەر نەكشانەوەی ئەو هێزانەی كه لەو ناوچەیه جێگیركردووە.
به پێی سه‌رچاوه‌ی حكومه‌تی عێراق ئه‌م لێدوانانه دژ به به حكومه‌تی توركیا له پاش كۆبوونه‌وه‌ی هاوپه‌یمانی نیشتمانی و سه‌ركرده‌كانی حه‌شدی شه‌عبی و به‌رپرسانی باڵیۆزخانه ئێران له به‌غدا سه‌ریانهه‌ڵداو، دوواتریش به‌یننامه‌و رلگه‌یاندنی هه‌ره‌شه ئامێز دژ به توركیاو داگیركردنی خاكی عێراق به‌رز بووه‌وه‌و، هه‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌و، به پێی سه‌رچاوه‌كان باڵوێزخانه‌ی ئێران په‌یوه‌ندییان به نووسینگه‌ی سه‌رۆك وه‌زیران حه‌یده‌ر ئه‌لعه‌بادی كرد. .
پێنج فراكسیۆنی په‌رله‌مانی كوردستان: هەریەک لە فراکسیۆنەکانی گۆڕان و یەکێتی و کۆمەڵی ئیسلامی وحزبی شیوعی و بزوتنەوەی ئیسلامی ڕایانگەیاند، پێویسته کوردستان نه‌یكه‌ینه به‌شێك له ململانێی ئیقلیمی و نێوده‌وڵه‌تیه‌كان و، شایانی باسه ئه‌و پێنج فراكسیۆنه‌ی په‌رله‌مانی كوردستان به‌بێ فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان و یه‌كگرتووی ئیسلامی راگه‌یه‌ندراوه هاوبه‌شه‌كه‌یان بڵاوكرده‌وه و، داوایانکرد سوپای تورکیا بە زوویی لە هەرێمی کوردستان بکشێتەوە و بوونی ئەو هێزانەشیان به نادەستوری و نایاسایی له‌قه‌ڵه‌مداوه.
10/10/2016
